Wikileaks: Οι ΗΠΑ σχεδίαζαν με τη Χούντα την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στην Ελλάδα

Συνεχίζονται οι αποκαλύψεις των Wikileaks, με την νέα εφαρμογή αναζήτησης να φέρνει στο φως έγγραφα κατά την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα, τα οποία αποκαλύπτουν ότι το καθεστώς της Χούντας και η ΔΕΗ βρίσκονταν σε πολύμηνες διαπραγματεύσεις με αμερικανική εταιρεία για την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στη χώρα μας.

Ο Αμερικανός πρεσβευτής Τάσκα όπως αναφέρουν τα Wikileaks, μία ημέρα πριν την εξέγερση του Πολυτεχνείου, ενημέρωσε την Ουάσιγκτον ότι είχε πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία με τον υπουργό Άμυνας Νίκο Εφέσιο. Οπως αποκαλύπτουν τα «ΝΕΑ», οι δύο άνδρες συζήτησαν για αρκετή ώρα θέματα που αφορούσαν την πυρηνική ενέργεια. Σύμφωνα με τα Wikileaks δεν ήταν η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ και η Αθήνα βρίσκονταν σε προχωρημένες συζητήσεις για την δημιουργία πυρηνικού εργοστασίου, οι οποίες ωστόσο δεν προχώρησαν.

Τον Ιούλιο του 1973, από στοιχεία που διασώθηκαν από τηλεγράφημα της αμερικανικής πρεσβείας, προκύπτει πως η εταιρεία Bechtel η οποία ανέλαβε την διαχείριση κατασκευής του Μετρό δύο δεκαετίες αργότερα, είχε επιλεγεί ως σύμβουλος για την δημιουργία πυρηνικού εργοστασίου στην Ελλάδα. Ενδεικτικός είναι ο τίτλος τηλεγραφήματος που στάλθηκε έναν μήνα αργότερα: «Οι διαπραγματεύσεις με την Bechtel προχωρούν ικανοποιητικά».

Το «πράσινο φως» για την δημιουργία του πυρηνικού εργοστασίου, δόθηκε στις 20 Οκτωβρίου του 1973 από τον υπουργό Ενέργειας Απόστολο Παπαγεωργίου, για τον οποίο οι ΗΠΑ είχαν την άποψη ότι προτιμούσε «αργές κινήσεις» στα ζητήματα πυρηνικής ενέργειας, όμως η εξέγερση του Πολυτεχνείου και το πραξικόπημα του Δημήτρη Ιωαννίδη, πρόλαβαν τις εξελίξεις με αποτέλεσμα το ζήτημα της πυρηνικής ενέργειας να «παγώσει» για τουλάχιστον δύο μήνες.

Το ενδιαφέρον της Ουάσιγκτον, αναθερμάνθηκε τον Φεβρουάριο του 1974 όταν ο πρεσβευτής Τάσκα επανέφερε το θέμα στον διοικητή της ΔΕΗ Γιάννη Οικονομόπουλο τηλεφωνικώς. Τρεις ημέρες αργότερα η αμερικανική αποστολή στη Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας ενημερώνεται από ανεπίσημη πηγή ότι η Ελλάδα ζητεί να αποκτήσει εμπλουτισμένο ουράνιο από τις ΗΠΑ για τον πρώτο της αντιδραστήρα, ο οποίος θα παραδίδονταν το 1980.

Τον Μάρτιο όμως ο γενικός διευθυντής της ΔΕΗ Γιώργος Βαφειάδης ενημερώνει την αμερικανική πρεσβεία ότι η συμφωνία με την Bechtel έχει «κολλήσει», ενώ αποφασίστηκε τον Ιούνιο να μεταβεί αντιπροσωπεία της ΔΕΗ στο Σαν Φρανσίσκο για νέες διαπραγματεύσεις με τα στελέχη της εταιρείας Bechtel. Δύο εβδομάδες πριν το ταξίδι, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έστειλε τηλεγράφημα στην πρεσβεία στην Αθήνα με τίτλο «Πυρηνική ενέργεια, ΔΕΗ», το οποίο είναι το μοναδικό έγγραφο εκείνης της εποχής για την ενέργεια που παραμένει απόρρητο. Όπως φαίνεται από νέο τηλεγράφημα, το ταξίδι της ΔΕΗ στις ΗΠΑ είχε θετικές εξελίξεις, με την Ουάσιγκτον να αναφέρει ότι υπογράφηκε συμφωνία με την Αμερικανική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας για την προμήθεια εμπλουτισμένου ουρανίου, ενώ δόθηκε και προκαταβολή χωρίς να γίνει ποτέ γνωστό το ποσό.

Πρόσωπο-κλειδί στις διαπραγματεύσεις εκείνη την περίοδο φαίνεται ότι είναι ο Δημήτριος Συμεών, ο οποίος ανέλαβε τον Μάρτιο του 1974 τη θέση του διευθυντή στο γραφείο πυρηνικής ενέργειας της ΔΕΗ. Ο Συμεών δήλωνε, σύμφωνα με τους Αμερικανούς, ότι η πρώτη πυρηνική μονάδα θα λειτουργούσε στην Ελλάδα το 1983, ενώ σε εκτιμήσεις του ανέφερε ότι έως το τέλος του 1989 η Ελλάδα θα είχε επτά πυρηνικά εργοστάσια των 600 μεγαβάτ.

iefimerida