Θετική είναι η 12η έκθεση ενισχυμένης εποπτείας της Κομισιόν για την ελληνική οικονομία, ενόψει του
Eurogroup της 6ης Δεκεμβρίου,
όπου αναμένεται να συζητηθεί και η ενεργοποίηση της νέας ελάφρυνσης του
ελληνικού χρέους. Πρόκειται για επιστροφή της επόμενης δόσης των κερδών
από ελληνικά ομόλογα ύψους
767 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, η Κομισιόν στην εισήγησή της προς το Eurogroup διαπιστώνει
περαιτέρω πρόοδο στην εκπλήρωση των υποχρεώσεων από την ελληνική
κυβέρνηση στους τομείς όπως η ενέργεια και η διαχείριση των δημόσιων
οικονομικών. Η Κομισιόν καταγράφει και «αστερίσκους» και πιο
συγκεκριμένα καθυστερήσεις, σε ζητήματα όπως τα ληξιπρόθεσμα χρέη του
δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, αλλά και στην υγεία και στη
δικαιοσύνη.
«Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα
χαιρετίζουν τη στενή και εποικοδομητική δέσμευση σε όλους τους τομείς
και ενθαρρύνουν τις αρχές να διατηρήσουν τη δυναμική και να διορθώσουν
τις καθυστερήσεις, ιδίως όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις του
χρηματοπιστωτικού τομέα, την εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων οφειλών του
Δημοσίου, την υγειονομική περίθαλψη και τη δικαιοσύνη».
Οι
καθυστερήσεις αυτές που καταγράφονται στην εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων
οφειλών, στις μεταρρυθμίσεις του χρηματοπιστωτικού τομέα, στην
υγειονομική περίθαλψη και στις μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη πρέπει να
τακτοποιηθούν έως το πρώτο εξάμηνο του 2022.
Στον
αντίποδα η Κομισιόν διαπιστώσει σοβαρή πρόοδο στην ενίσχυση του
ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, στις ιδιωτικοποιήσεις, στα
επιδόματα αναπηρίας και στην απλούστευση της αδειοδότησης για την
διευκόλυνση των επενδύσεων.
Ως προς τον
κρατικό προϋπολογισμό, η Κομισιόν υπογραμμίζει ότι για την Ελλάδα
δεδομένου του υψηλού επιπέδου δημόσιου χρέους και των υψηλών προκλήσεων
βιωσιμότητας είναι σημαντικό να διατηρηθεί η συνετή δημοσιονομική
πολιτική προκειμένου να διασφαλιστούν βιώσιμα δημόσια οικονομικά
μεσοπρόθεσμα. Βέβαια τα εν λόγω προβλήματα δεν αφορούν μόνο την Ελλάδα
ιδιαίτερα μετά τα μέτρα που ελήφθησαν από τις ευρωπαϊκές χώρες για την
αντιμετώπιση της πανδημίας. Η διαφορά είναι, όπως έχουν επισημάνει και
κύκλοι του Υπουργείου Οικονομικών κατά επανάληψη, είναι ότι η χώρα
βρίσκεται σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας ενώ δεν διαθέτει ακόμα
επενδυτική βαθμίδα, αυτός είναι και ένας από τους λόγους που επιμένουν
σε μία συνετή δημοσιονομική πολιτική.
Ειδική
αναφορά από την Κομισιόν γίνεται και στον ρόλο του Ταμείου Ανάκαμψης
τονίζοντας ότι οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις που θα
χρηματοδοτηθούν από το εν λόγω εργαλείο θα συμβάλουν σημαντικά στην
πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της χώρας.
Σχετικά
με τα έκτακτα μέτρα στήριξης σταδιακά καταργούνται το 2021 και αυτά που
περιλαμβάνονται στο σχέδιο δημοσιονομικού προγράμματος του 2022
στοχεύουν στην τόνωση της συνολικής ζήτησης και της απασχόλησης.
Σημειώνεται πάντως ότι η Ελλάδα διατηρεί ένα από τα υψηλότερα ποσοστά
ενισχύσεων στην ΕΕ, και το επόμενο έτος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί
παράλληλα τη χώρα να επανεξετάζει τακτικά τη χρήση, την
αποτελεσματικότητα και την επάρκεια των μέτρων στήριξης και να είναι
έτοιμη να προβεί σε προσαρμογές όταν απαιτείται.
Οι Εκκρεμότητες
– Η
εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου, οι οποίες μειώνονται
με πολύ αργούς ρυθμούς σε σχέση με τους προβλεπόμενους παίρνουν
παράταση για άλλο ένα εξάμηνο. Η Επιτροπή δίνει νέο χρονοδιάγραμμα ώστε
να περιοριστούν στο 0,1-0,2% του ΑΕΠ μέχρι και το τέλος του πρώτου
εξαμήνου του 2022. Το Δημόσιο καλείται να ενεργοποιήσει και τους
μηχανισμούς με τους οποίους όχι μόνο θα πληρώνονται ταχύτερα οι οφειλές,
αλλά δεν θα συσσωρεύονται και νέες.
– Μέχρι και τα μέσα του 2022 παίρνει παράταση η εκκαθάριση των παλιών εκκρεμών συντάξεων
– Άλλο
ένα χρόνο παράταση παίρνει και η εκδίκαση των περίπου 30.000 αιτήσεων
του νόμου Κατσέλη. Ωστόσο το υπουργείο Δικαιοσύνης πρέπει να παρουσιάσει
εντός του Δεκεμβρίου ολοκληρωμένο σχέδιο για την επιτάχυνση της
εκδίκασης των συγκεκριμένων υποθέσεων.
Έκθεση της Κομισιόν για τις μακροοικονομικές ανισορροπίες
Υψηλό
δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, επενδυτικό κενό, υψηλό ποσοστό μη
εξυπηρετούμενων δανείων και η ανεργία αποτελούν τα βασικά προβλήματα για
την ελληνική οικονομία σύμφωνα με τη δεύτερη έκθεση της Κομισιόν για
τις μακροοικονομικές ανισορροπίες.
Όπως
σημειώνεται στην έκθεση, η ελληνική οικονομία μετά από μια απότομη
συρρίκνωση κατά 9% το 2020, φέτος εκτιμάται ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά
7,1% και κατά 5,2% το 2022. Στο τέλος του 2022, το ΑΕΠ θα είναι κατά
2,4% υψηλότερο σε σχέση με το 2019.
Η καλή
πορεία του τουρισμού αναμένεται να συμβάλλει στη μείωση του ελλείμματος
στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών το 2021 και το 2022.
Ο
λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 26 μονάδες βάσης το
2020, στο 206,3%, αντανακλώντας το βάθος της ύφεσης και τον αντίκτυπο
των μέτρων για τον περιορισμό του οικονομικού και κοινωνικού κόστους της
κρίσης λόγω COVID-19. Ο δείκτης του δημόσιου χρέους προβλέπεται να
αρχίσει να μειώνεται το 2021.
Οι
μακροπρόθεσμες ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες δεν έχουν αλλάξει
σημαντικά από την αρχή της πανδημίας, κυρίως λόγω της μείωσης των
επιτοκίων αναχρηματοδότησης.
Η κερδοφορία του
τραπεζικού τομέα έγινε αρνητική το 2020 και ο δείκτης κεφαλαίου κοινών
μετοχών κατηγορίας 1 είναι ένας από τους χαμηλότερους στην ΕΕ, εν μέρει
λόγω της συνεχιζόμενης εκκαθάρισης των ισολογισμών των τραπεζών. Αν και
εξακολουθεί να είναι υψηλός, στο 26,1% τον Μάρτιο του 2021, ο δείκτης
των μη εξυπηρετούμενων δανείων μειώθηκε σημαντικά το 2020 και αναμένεται
να συνεχίσει να μειώνεται με αργό ρυθμό το 2021. Μετά τη λήξη του
μορατόριουμ, μια αρχική εκτίμηση δείχνει μέτρια δυσμενή αντίκτυπο στην
ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων, αλλά οι αρνητικοί κίνδυνοι
παραμένουν.
Το ποσοστό ανεργίας συνέχισε
να μειώνεται ακόμη και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, κυρίως λόγω των
κρατικών μέτρων στήριξης, αλλά παραμένει υψηλό στο 16,3% το 2020.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, η μείωση της ανεργίας αναμένεται να συνεχιστεί
το επόμενο χρονικό διάστημα.
Δήλωση του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα σχετικά με τη 12 η Έκθεση Ενισχυμένης Εποπτείας για την Ελλάδα:
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα τη 12 η Έκθεση Αξιολόγησης των
θεσμών, στο πλαίσιο του καθεστώτος Ενισχυμένης Εποπτείας, στο οποίο εισήλθε η χώρα το
καλοκαίρι του 2018.
Πρόκειται για την 9η διαδοχική θετική Έκθεση Αξιολόγησης κατά την περίοδο
διακυβέρνησης της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία.
Και για την 7η Έκθεση που – παρά τις μεγάλες δυσκολίες τις οποίες έχει προκαλέσει, σε
παγκόσμιο επίπεδο, η πρωτόγνωρη δοκιμασία του κορονοϊού – ολοκληρώνεται επιτυχώς.
Το αποτέλεσμα αυτό είναι καρπός, και ταυτοχρόνως επιστέγασμα, της εντατικής και
μεθοδικής δουλειάς, καθώς και της αποδοτικής συνεργασίας των μελών της Κυβέρνησης,
υπό την καθοδήγηση του Πρωθυπουργού.
Η Έκθεση διαπιστώνει ότι η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας κερδίζει έδαφος, παρά τη
συνεχιζόμενη υγειονομική κρίση. Προβλέπει, μάλιστα, ότι η δυναμική αυτή θα διατηρηθεί,
χάρη στην εφαρμοζόμενη δημοσιονομική και νομισματική πολιτική, καθώς και “στην
αναμενόμενη ισχυρή ώθηση από την υλοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης και
Ανθεκτικότητας της Ελλάδας”. Επιπλέον, κάνει ειδική αναφορά στην αποτελεσματικότητα
των μέτρων που έλαβε, και εξακολουθεί να υλοποιεί, η Κυβέρνηση για την προστασία των
θέσεων εργασίας σε ευάλωτους τομείς και για “τη διαφύλαξη του δυναμισμού του
επιχειρηματικού τομέα στη διάρκεια της πανδημίας”.
Παράλληλα, η Έκθεση επικροτεί την ολοκλήρωση δύο σημαντικών παρεμβάσεων στα πεδία
της δημοσιονομικής πολιτικής και της ενέργειας. Πρόκειται για την παρουσίαση της
Λειτουργικής Ταξινόμησης των δαπανών της Γενικής Κυβέρνησης στον Προϋπολογισμό του
2022 – η οποία επιτρέπει στους πολίτες να γνωρίζουν το σύνολο των δαπανών όλων των
φορέων Γενικής Κυβέρνησης ανά τομέα λειτουργίας του κράτους όπως είναι η Εκπαίδευση,
η Υγεία, η Κοινωνική Προστασία, η Περιβαλλοντική Προστασία κ.λπ. –, καθώς και για τα
μέτρα ενίσχυσης του ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, με τα οποία κλείνει
η πιο μακροχρόνια υπόθεση στρέβλωσης ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας
στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Επιπροσθέτως, πιστοποιεί ότι η Κυβέρνηση σημείωσε σημαντική πρόοδο στο πεδίο των
μεταρρυθμίσεων, σε μια σειρά από τομείς, όπως είναι οι αποκρατικοποιήσεις – όπου
γίνεται ειδική αναφορά στην Εγνατία Οδό, τη ΔΕΠΑ Υποδομών, τα Περιφερειακά Λιμάνια
και την αξιοποίηση του ακινήτου στις Γούρνες, καθώς και στην επικαιροποίηση του
Στρατηγικού Σχεδίου της ΕΕΣΥΠ –, η απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας για την
πραγματοποίηση επενδύσεων, η ψηφιοποίηση του Κράτους, το ολοκληρωμένο σύστημα
διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού στη Δημόσια Διοίκηση, το Κτηματολόγιο, το νέο
πλαίσιο πιστοποίησης της αναπηρίας, η λήψη μέτρων ώστε να υιοθετηθούν οι
εναπομένουσες συστάσεις της Ομάδας Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO), οι αλλαγές
στον ΕΝΦΙΑ, η πλήρης λειτουργία της Μονάδας Ωρίμανσης Έργων του ΤΑΙΠΕΔ, το μέλλον
του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, και μια σειρά μεταρρυθμίσεων στον τομέα
της Δικαιοσύνης.
Ενώ, επιβεβαιώνει τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους και υπογραμμίζει τα οφέλη από
την προωθούμενη πρόωρη αποπληρωμή του υπολοίπου των δανείων προς το ΔΝΤ, καθώς
και ενός σημαντικού ποσού από τα διμερή δάνεια προς τις χώρες της Ευρωζώνης, τα οποία
συνάφθηκαν το 2010, στο πλαίσιο του πρώτου προγράμματος δημοσιονομικής
προσαρμογής.
Επισημαίνει ακόμα τη διατήρηση των ταμειακών διαθεσίμων της χώρας σε υψηλά επίπεδα
και τη σημαντική μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στα χαρτοφυλάκια των
τραπεζών.
Τέλος, δίνει το “πράσινο φως” για την αποδέσμευση της 6 ης δόσης των κερδών των
ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα, των γνωστών ANFAs και SMPs.
Υπενθυμίζεται ότι θα είναι η 5 η δόση που αποδεσμεύεται μέσα σε δύο χρόνια, ενισχύοντας,
συνολικά, τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας κατά περίπου 3,5 δισ. ευρώ.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν άλλη μία αναγνώριση της συστηματικής κοινής προσπάθειας
όλων μας – πολιτών και Πολιτείας – στο πεδίο της οικονομίας, μέσα σε ένα περιβάλλον
συνεχιζόμενων – σε διεθνές επίπεδο – μεγάλων δυσκολιών και προκλήσεων.
Αναγνώριση η οποία, όμως, δεν μας κάνει να εφησυχάσουμε.
Αντιθέτως, συνεχίζουμε ακόμα πιο εντατικά τη σκληρή δουλειά, λειτουργώντας με σχέδιο,
υπευθυνότητα, εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας και τις δυνατότητες της πατρίδας μας, ώστε
να ξεπεράσουμε τις διαδοχικές, εξωγενείς κρίσεις και να καταστήσουμε την Ελλάδα
ολόπλευρα πιο ισχυρή».