Σε συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στη Συρία ήρθαν ο Ρώσος πρόεδρος με τον Τούρκο ομόλογό του, ύστερα από μαραθώνιες διαβουλεύσεις στο Σότσι. Από την αρχή της συνάντησης το κλίμα ήταν θετικό, ενώ το μνημόνιο συνεργασίας ανάμεσα στις δύο πλευρές έφτασε εν μέσω πολεμικού θρίλερ στη Συρία και μετά την όχι και τόσο επιτυχημένη εφαρμογή της κοινής δήλωσης ΗΠΑ - Τουρκίας για την πενθήμερη ανακωχή.
Οι δύο ηγέτες, Βλαντιμίρ Πούτιν και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αποφάσισαν να τεθεί νέα εκεχειρία στη βορειοανατολική Συρία για 150 ώρες. Θα ξεκινήσει να ισχύει από αύριο, Τετάρτη, και στο διάστημα αυτό, που δεν θα ανταλάσσονται πυρά, οι Κούρδοι καλούνται να εγκαταλείψουν ζώνη ασφαλείας που εκτείνεται σε βάθος 30 χιλιομέτρων. Στοίχημα, ωστόσο, παραμένει εάν θα τηρηθεί η κατάπαυση του πυρός, καθώς λίγο μετά την αμερικανοτουρκική συμφωνία για ανακωχή ήχησαν τουρκικά πυρά, ενώ υπήρχαν και πολλές αναφορές για νεκρούς στη βορειοανατολική Συρία.
Εάν επιτύχει η εφαρμογή της συμφωνίας, η Ρωσία θα μοιάζει να έχει καρπωθεί τον τερματισμό της σύγκρουσης και την επίτευξη βιώσιμης λύσης στο Συριακό, που «φρενάρει» τη νέα ανθρωπιστική κρίση.
Τα βασικά σημεία της συμφωνίας
Το μνημόνιο συνεργασίας Ρωσίας και Τουρκίας, περιλαμβάνει τους ακόλουθους 10 όρους:
1. Και οι δυο πλευρές επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους στην πολιτική αυτονομία και στην εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, με δεδομένη, πάντα, και την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας
2. Δίνουν έμφαση στην αποφασιστικότητά τους να καταπολεμήσουν όλες τις μορφές και εκδηλώσεις τρομοκρατίας και τις αποσχιστικές τάσεις στα εδάφη της Συρίας.
3. Σε αυτό το πλαίσιο, το υπάρχον στάτους κβο της ζώνης 32 χιλιομέτρων της επιχείρησης «Πηγή Ειρήνης», συμπεριλαμβανομένων των Τελ Αμπιάντ και Ρας αλ Αΐν, θα διατηρθεί
4. Και οι δυο πλευρές επιβεβαιώνουν τη σημασία της Συμφωνίας των Αδάνων. Η ρωσική ομοσπονδία θα διευκολύνει την εφαρμογή της συγκεκριμένης συνθήκης, υπό τις παρούσες συνθήκες
5. Από το βράδυ της 23ης Οκτωβρίου, στις 12, η ρωσική στρατιωτική αστυνομία και οι Σύριοι συνοριοφύλακες, που λειτουργούν εκτός της Πηγής Ειρήνης, στα σύνορα Τουρκάις - Συρίας, θα επιχειρήσουν να αδειάσουν τη ζώνη των 30 χιλιομέτρων από τις θέσεις και τα όπλα της YPG. Αυτή η διαδικασία θα ολοκληρωθεί σε 150 ώρες. Παράλληλα, θα ξεκινήσουν κοινές στρατιωτικές περιπολίες Ρώσων και Τούρκων στην περιοχή, σε βάθος 10 χιλιομέτρων, στα ανατολικά και δυτικά
6. Όλες οι θέσεις και τα όπλα της YPG θα μετακινηθούν από τη Μανμπίτζ και το Τελ Ριφάτ
7. Και οι δυο πλευρές, θα λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσουν την αποτροπή διείσδυσης τρομοκρατικών στοιχείων στην περιοχή
8. Θα γίνουν κοινές προσπάθειες και επιχειρήσεις, οι οποίες θα διασφαλίσουν την ασφάλεια και τον απαραίτητο επαναπατρισμό των προσφύγων
9. Θα στηθεί ένας κοινός μηχανισμός εποπτείας και επαλήθευσης της τήρησης των όρων του παρόντος μνημονίου
10. Οι εμπλεκόμενες πλευρές θα συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για την εύρεση μιας σταθερής πολιτικής λύσης στο συριακό, εντός του πλαισιού του Μηχανισμού της Αστάνα και θα υποστηρίξουν τις δραστηριότητες της Συνταγματικής Επιτροπής.
Η συνάντησή Βλαντιμίρ Πούτιν - Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έγινε λίγες ώρες πριν από την λήξη της εκεχειρίας στη βόρεια Συρία (10 το βράδυ ώρα Ελλάδος).
Πούτιν: Η Συρία πρέπει να απαλλαγεί από την παράνομη ξένη παρουσία
Ο Πούτιν δήλωσε ότι η Τουρκία συμμερίζεται την προσέγγιση της Ρωσίας για την αναγκαιότητα της διατήρησης της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας.
Η Συρία, δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος, πρέπει να απαλλαγεί από την παράνομη ξένη στρατιωτική παρουσία, προσθέτοντας ότι η κατάσταση «στο έδαφος» της Συρίας δεν πρέπει να αποτελέσει εμπόδιο για την λειτουργία της Συνταγματικής Επιτροπής
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ξεκινώντας την ομιλία του εξέφρασε τα συλλυπητήρια του για τον θάνατο δύο Ρώσων μηχανικών που συμμετείχαν στην κατασκευή του πυρηνικού σταθμού στο Άκουγιου, ενώ εν συνεχεία ανέφερε ότι η Ρωσία και η Τουρκία συμφώνησαν να πραγματοποιούν κοινές περιπολίες στην Βόρειο Συρία.
Οι πρόεδροι της Ρωσίας και Τουρκίας συζήτησαν επίσης την ένταξη των τουρκικών τραπεζών στο σύστημα μεταβίβασης δεδομένων για διεξαγωγή συναλλαγών της Κεντρική τράπεζας της Ρωσίας. Στο ζήτημα αυτό αναφέρθηκε ο Ρώσος πρόεδρος, λέγοντας ότι «μιλήσαμε για μία σημαντική συμφωνία η οποία προβλέπει την ενεργό αξιοποίηση του ρουβλίου και της τουρκικής λίρας στις εμπορικές συναλλαγές, αλλά και την διεύρυνση της αποδοχή των ρωσικών καρτών Mir στην επικράτεια της Τουρκίας και την σύνδεση των τουρκικών τραπεζών και εταιρειών στο σύστημα διατραπεζικών συναλλαγών της Τράπεζας της Ρωσίας».
Η Ρωσία και η Τουρκία, συμφώνησαν επίσης να καταπολεμήσουν όλες τις μορφές τρομοκρατίας και να αντιταχθούν στις αποσχιστικές τάσεις στην Συρία.
Κατά την τοποθέτησή του ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ ανέφερε ότι οι Κούρδοι έχουν 150 ώρες για να αποχωρήσουν. Τόνισε επίσης ότι οι Κούρδοι θα αποχωρήσουν από τις πόλεις Μανμπίζ και Τελ Ριφάτ.
Από την πλευρά του ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού ανέφερε ότι έως 500 άτομα που κρατούνταν στις φυλακές ως μέλη του Ισλαμικού Κράτους έχουν δραπετεύσει. Πρόσθεσε ότι η Ουάσιγκτον έχει λιγότερο από δύο ώρες για να ικανοποιήσει τις δεσμεύσεις της για τη Συρία.
Εκτίμησε επίσης ότι η Ρωσία έχει αρκετούς στρατιωτικούς αστυνομικούς για τις κοινές περιπολίες στα σύνορα Συρίας - Τουρκίας, ωστόσο, θα χρειαστεί πρόσθετος στρατιωτικός εξοπλισμός. Διευκρίνισε ότι μετά την αποχώρηση των δυνάμεων της YPG, Τουρκία και Ρωσία θα οργανώσουν κοινές περιπολίες ανατολικά και δυτικά της στρατιωτικής επιχείρησης της Άγκυρας, καλύπτοντας ζώνη εύρους 10 χλμ, από την οποία εξαιρείται η πόλη Καμισλί.
Πριν από τη συνάντηση, ο Ρώσος πρόεδρος τόνισε: «Τα τελευταία χρόνια, έχει ανέβει το επίπεδο των σχέσεών μας. Πιστεύω πως η σημερινή επαφή θα βοηθήσει στην επίλυση όλων των προβλημάτων στη Συρία. Υπάρχουν διαφορετικές δυναμικές στην περιοχή και τις παρακολουθούμε».
Από την πλευρά του, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέφερε: «Είχαμε συζητήσει αρκετές φορές πριν από τη σημερινή συνάντηση για το θέμα της Συρίας. Με αυτές τις διμερείς επαφές και συζητήσεις, θεωρούμε πως θα καταφέρουμε να το τακτοποιήσουμε. Θέλουμε μια ισχυρή λύση για την ειρήνη και πιστεύω πως αυτή η συνάντηση προσφέρει δυνατότητες για το πετύχουμε».
ΗΠΑ: Οι Κούρδοι ενημέρωσαν πως αποχώρησαν από τη «ζώνη ασφαλείας»
Nωρίτερα, οι Κούρδοι μαχητές γνωστοποίησαν στην Ουάσινγκτον ότι αποχώρησαν από τη ζώνη ασφαλείας στη βόρεια Συρία.
Την ίδια στιγμή, υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε μετακίνηση των στρατιωτικών θέσεων της Τουρκίας μετά τη λήξη της κατάπαυσης του πυρός των 120 ωρών, απόψε το βράδυ και μετά τη δήλωση των Κούρδων θα οδηγήσει τις ΗΠΑ στο συμπέρασμα ότι η Άγκυρα παραβίασε τη συμφωνία με την Ουάσινγκτον.
Σε αυτο το πλαίσιο, εξάλλου, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο διατύπωσε την εκτίμηση ότι είναι πολύ νωρίς να κρίνει κανείς την επιτυχία της εκεχειρίας στη βόρεια Συρία, την οποία διαπραγματεύτηκε με την Τουρκία κι ενώ απομένουν λίγες ώρες πριν από την εκπνοή της.
protothema