Μετά την μειωμένη εισαγωγή εμβολίων ήρθε και η έλλειψη φαρμάκων να βοηθήσει στην έξαρση της θανατηφόρας γρίπης- Στους 67 μέχρι στιγμής οι νεκροί
Εναν σημαντικό «σύμμαχο» απέκτησε η γρίπη φέτος κατά τη θανατηφόρα επέλασή της στη χώρα, που έχει αφήσει μέχρι τώρα πίσω της 67 νεκρούς: την έλλειψη εμβολίων και αντιϊικών φαρμάκων.
Η μειωμένη, έως και 40%, εισαγωγή αντιγριπικών εμβολίων τον περασμένο Οκτώβριο δεν επέτρεψε τη θωράκιση των ευπαθών ομάδων απέναντι στους ιούς της γρίπης. Αοπλος όμως αποδείχτηκε και ο πληθυσμός απέναντι στη νόσο, καθώς με προβλήματα γίνεται η χορήγηση αντιιικών φαρμάκων, των μοναδικών με τα οποία αντιμετωπίζεται η γρίπη.
«Για τους ασθενείς που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου η έγκαιρη έναρξη αντι-ιικής θεραπείας, ακόμη και χωρίς να επιβεβαιωθεί εργαστηριακά ο ιός που έχει εισβάλει στον οργανισμό, μειώνει σημαντικά τις επιπλοκές από τη γρίπη και αποτρέπει τη βαριά έκβαση του περιστατικού», επισημαίνει ο καθηγητής Παθολογίας και επιστημονικός συνεργάτης του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), κ. Σωτήρης Τσιόδρας.
Το κύμα της γρίπης που έκανε την εμφάνισή του τις τελευταίες δύο εβδομάδες στην κοινότητα με αποτέλεσμα να οδηγηθούν δεκάδες ασθενείς στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), προκάλεσε και κύμα παραγγελιών για αντιιικά στα φαρμακεία. Ωστόσο, οι Ελληνες ασθενείς που χρειάστηκαν φέτος τα μοναδικά αντιιικά φάρμακα που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά, τα χάπια οσελταμιβίρης (έγιναν γνωστά ευρέως την πανδημική περίοδο που έφτασαν να διακινούνται και στη μαύρη αγορά), βρίσκονταν αίφνης εγκλωβισμένοι σε εγκυκλίους και φαρμακοποιούς, ιδιώτες και του ΕΣΥ, φαρμακαποθήκες και φαρμακευτικές εταιρείες.
Το σύστημα τροφοδοσίας αντιϊικών δεν λειτούργησε όπως έπρεπε, με ό,τι επιπτώσεις είχε -και έχει- αυτό στους ασθενείς. Οι φαρμακοποιοί δηλώνουν αδυναμία εξυπηρέτησης των πολιτών με αντιιικά φάρμακα, πετώντας το μπαλάκι στους άλλους κρίκους της φαρμακευτικής αλυσίδας. «Οι φαρμακευτικές εταιρείες μειώνουν τις ποσότητες φαρμάκων, αντιιικών και άλλων που στέλνουν στην Ελλάδα, διότι θέλουν να μειώσουν το ρίσκο τους στη χώρα», λέει ο αντιπρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αθήνας (ΦΣΑ) κ. Γιάννης Δαγρές.
Επιπλέον αποτρεπτικός λόγος τροφοδοσίας της ελληνικής αγοράς φαίνεται πως είναι και η χαμηλή σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες τιμή πώλησης κάποιων φαρμάκων στην Ελλάδα. Τα αντιιικά χάπια είναι ενδεικτικό παράδειγμα: η συσκευασία των δέκα χαπιών κοστίζει 18,40 ευρώ στην Ελλάδα, αλλά η τιμή διάθεσή τους διπλασιάζεται στη Γερμανία όπου κοστίζει 37,59 ευρώ. Στη Βρετανία το ίδιο σκεύασμα, σύμφωνα με στοιχεία από δίκτυο πιστοποιημένων φαρμακείων, κοστίζει 35 ευρώ, ενώ στη Γαλλία η τιμή του ξεφεύγει καθώς διατίθεται αντί 167 ευρώ!
Οι φαρμακοποιοί δυσκολεύονται ή αδυνατούν να εκτελέσουν τις ιατρικές συνταγές, καθώς από τις φαρμακαποθήκες και την εταιρεία που τα διακινεί, τα αντιϊικά στέλνονται με το σταγονόμετρο, ωστόσο η μαύρη τρύπα στη θεραπεία της γρίπης μεγαλώνει και για έναν άλλο λόγο: μερίδα φαρμακοποιών δεν μπαίνει στο κανάλι τροφοδοσίας που δημιούργησε το υπουργείο Υγείας και στο ΕΣΥ.
Συγκεκριμένα, το υπουργείο, κατόπιν γνωμοδότησης του ΚΕΕΛΠΝΟ, ενεργοποίησε με εγκύκλιο την άμεση και δωρεάν διάθεση αντιιικών από τα φαρμακεία του ΕΣΥ όπως είχε γίνει και την περίοδο της πανδημίας, είτε απευθείας από τους ασθενείς είτε μέσω ιδιωτών φαρμακοποιών. Σύμφωνα με την κυρία Ειρήνη Μακριδάκη, πρόεδρο των νοσοκομειακών φαρμακοποιών, λίγοι είναι εκείνοι οι φαρμακοποιοί που αποτάθηκαν στα φαρμακεία του ΕΣΥ για να προμηθευτούν αντιιικά όπως προβλέπει η εγκύκλιος. Στο φαρμακείο του «Σισμανογλείου», όπου η ίδια εργάζεται, έχουν προμηθευτεί αντιιικά επτά φαρμακοποιοί για τους πελάτες τους.
Από την άλλη πλευρά, οι φαρμακοποιοί υποστηρίζουν ότι η διαδικασία προμήθειας αντιιικών από τα φαρμακεία του ΕΣΥ είναι χρονοβόρος και δεν την ακολουθούν. Ετσι, για τους ασθενείς που χρειάζονται αντιιικό είναι μονόδρομος η προμήθειά του με δική τους ευθύνη από κάποιο φαρμακείο του ΕΣΥ.
Τα εμβόλια
Ο εμβολιασμός στη συγκεκριμένη φάση που η γρίπη βρίσκεται στην κορύφωσή της, δεν θεωρείται όπλο πρώτης γραμμής - –για την ακρίβεια συνιστάται σε ειδικές κατηγορίες χρονίως ασθενών, που έχουν ιδιαιτέρως επιβαρημένη κατάσταση να κάνουν εμβολιασμό, εκτός από τον Οκτώβριο και τον Ιανουάριο. Ωστόσο, όσοι έσπευσαν σε φαρμακεία να προμηθευτούν εμβόλια τις τελευταίες εβδομάδες που το κύμα της γρίπης δυνάμωσε, λάμβαναν μονότονα την εξής απάντηση από τους φαρμακοποιούς: «Τα εμβόλια έχουν εξαντληθεί από τον περασμένο Νοέμβριο».
«Φέτος γενικά υπήρξε εμπλοκή στην παγκόσμια παραγωγή, η οποία ήταν μειωμένη, αλλά ειδικώς σε ό,τι αφορά την Ελλάδα η κατάσταση ήταν πιο απλή: οι φαρμακευτικές εταιρείες μείωσαν τις ποσότητες των εμβολίων για να μειώσουν την πιστωτική τους έκθεση σε μία επισφαλή χώρα», λέει ο κ. Ανδρέας Γαλανόπουλος, αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδος. Κατά την εκτίμησή του, η φετινή ποσότητα αντιγριπικών εμβολίων που παραλήφθηκε ήταν μειωμένη έως και 40% σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο.
Οικονομικούς λόγους επικαλούνται και οι Ελληνες φαρμακοποιοί. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αθήνας (ΦΣΑ), κ. Κωνσταντίνο Λουράντο, «οι φαρμακοποιοί παραγγέλνουμε κάθε Μάρτιο τα αντιγριπικά εμβόλια για τον επόμενο χειμώνα, αλλά οι κανόνες της αγοράς υποχρεώνουν να πληρώνουμε πλέον τοις μετρητοίς. Αυτό προφανώς περιορίζει και τις δικές μας παραγγελίες, το δικό μας οικονομικό άνοιγμα», λέει.
Το υπουργείο Υγείας διαπιστώνοντας την κατάσταση που διαμορφώθηκε τον περασμένο Οκτώβριο με τη μειωμένη ποσότητα εμβολίων, προχώρησε στην έκτακτη προμήθεια μέσω του ΙΦΕΤ και του Ινστιτούτου Παστέρ 9.000 δόσεων προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες ευπαθών ατόμων. Οι ποσότητες αυτές διατέθηκαν το τελευταίο διάστημα, που η γρίπη αγρίεψε, στα φαρμακεία των νοσοκομείων του ΕΣΥ και στη συνέχεια τη χορήγησή τους διαχειρίστηκαν οι γιατροί με βάση τις ανάγκες των ασθενών.
protothema