Ευέλικτο, λειτουργικό, οικονομικό Δημόσιο - Καταργούνται υπηρεσίες

Σε νέα, πιο ευέλικτη, πιο λειτουργική και κυρίως πιο οικονομική εποχή περνάει το Δημόσιο καθώς, από την 1η Νοεμβρίου και το αργότερο μέχρι το τέλος του έτους, τίθενται σταδιακά σε εφαρμογή τα νέα οργανογράμματα των υπουργείων. Συνολικά επετεύχθη μείωση των δομών που ξεπερνά το 40% -σε κάποιες περιπτώσεις οι δομές μειώθηκαν έως και 63%- ενώ το δημοσιονομικό όφελος ανέρχεται σε 10,8 εκατομμύρια ευρώ, όπως προκύπτει από τους πίνακες και τα στοιχεία που δημοσιεύει σήμερα η «Κ».

Επειτα από 30 χρόνια στασιμότητας και τρία χρόνια από την έναρξη της διαδικασίας αξιολόγησης υπό την εποπτεία και τον συντονισμό του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και του αρμοδίου υπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, ο χάρτης της κεντρικής διοίκησης του Δημοσίου αλλάζει. Οι δαιδαλώδεις υπηρεσίες απλοποιούνται, βάζοντας τέλος στα υπουργεία-σιλό, προς όφελος του πολίτη αλλά και των δημοσίων υπαλλήλων.

Η διαδικασία της αξιολόγησης των δομών των υπουργείων ξεκίνησε το 2011 και βασικός στόχος για τη μείωσή τους ήταν ο επαναπροσδιορισμός της αποστολής και των αρμοδιοτήτων κάθε υπηρεσίας, καθώς και η κατάργηση όσων δεν εξυπηρετούν την κοινωνία ή επικαλύπτονται με λειτουργίες άλλων μονάδων ή δομών. Παράλληλα, ζητούμενα ήταν, μεταξύ άλλων, η ελαχιστοποίηση του αριθμού των οργανωτικών μονάδων -οργανισμοί, γενικές διευθύνσεις, τμήματα κτλ- η ελαχιστοποίηση του χρόνου και των πόρων που απαιτούνται για την υλοποίηση των πολιτικών, αλλά και η βελτίωση της διαχείρισης των ανθρώπινων πόρων.

Σε κάθε υπουργείο συστήθηκε μία επιτροπή αξιολόγησης στην οποία συμμετείχαν δημόσιοι υπάλληλοι, επιθεωρητές δημόσιας διοίκησης καθώς και στελέχη του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Οι επιτροπές αξιολόγησης έπειτα από έλεγχο των αναγκών κάθε υπουργείου κατήρτισαν εκθέσεις οι οποίες υπεβλήθησαν στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και στα άλλα υπουργεία. Τα νέα οργανογράμματα που καταρτίστηκαν εγκρίθηκαν από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Μεταρρύθμισης και αποτυπώθηκαν σε προεδρικά διατάγματα τα οποία εγκρίθηκαν από το στο τον περασμένο Ιούλιο.

Τα νέα οργανογράμματα περιλαμβάνουν συνολική μείωση δομών κατά 3.162 μονάδες ήτοι κατά 41%. Με βάση όσα προβλέπονται στα προεδρικά διατάγματα, «εκσυγχρονίζονται» οι αποστολές των υπουργείων, καθώς τίθενται για πρώτη φορά στρατηγικοί στόχοι σε επίπεδο γενικών διευθύνσεων και επιχειρησιακοί στόχοι σε επίπεδο διευθύνσεων, ώστε να υπάρχει σαφής οριοθέτηση αντικειμένου για κάθε διοικητικό επίπεδο. Παράλληλα, επιτυγχάνεται αποτελεσματικότερη διαχείριση και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, θεσμοθετούνται Τμήματα Νομοθετικής Πρωτοβουλίας, τα οποία είναι υπεύθυνα για το νομοθετικό έργο της Δημόσιας Διοίκησης, και Γενικές Διευθύνσεις Οικονομικών Υπηρεσιών, οι οποίες είναι αρμόδιες για την ορθή εφαρμογή των δημοσιονομικών διατάξεων για όλη τη γενική κυβέρνηση. Εξαιρετικά σημαντική, είναι τέλος η θεσμοθέτηση τμημάτων Εσωτερικού Ελέγχου, αλλά και Αποκεντρωμένων Μονάδων Κρατικών Ενισχύσεων, ώστε να υπάρχει αυξημένη εποπτεία επί των ενισχύσεων που παρέχει το κράτος.

Η κατάρτιση νέων οργανογραμμάτων και η διοικητική «σμίκρυνση» των υπουργείων ήταν ζητούμενο και από την τρόικα στο πλαίσιο αναδιοργάνωσης της δημόσιας διοίκησης. Για πρώτη φορά έπειτα από δεκαετίες καθορίζεται το περιεχόμενο των οργανισμών των δημοσίων υπηρεσιών, ενώ τα σχέδια στελέχωσης και τα περιγράμματα θέσεων καθηκόντων και διαδικασιών είναι σε συνάρτηση με τους επιχειρησιακούς στόχους κάθε φορέα.

Τέλος, μέσω των προεδρικών διαταγμάτων εντάσσονται για πρώτη φορά περιγράμματα θέσεων ευθύνης για όλους τους προϊσταμένους της Δημόσιας Διοίκησης, εκσυγχρονίζονται και ομαδοποιούνται οι κλάδοι κάθε υπουργείου, ώστε να συνδεθούν αποτελεσματικότερα με τα ουσιαστικά προσόντα που θα πρέπει να έχει κάθε υπάλληλος, ενώ ενισχύεται και η έννοια του κρατικού υπαλλήλου, καθώς πλέον παρέχεται η δυνατότητα να θέτουν υποψηφιότητα για θεάσεις ευθύνης υπάλληλοι και εκτός του υπουργείου που προκηρύσσει τη θέση.

Πολλαπλά οφέλη επιβεβαιώνονται από τα στοιχεία

Τα υπουργεία Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Αγροτικής Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος, Οικονομικών, καθώς και η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, φιγουράρουν πρώτα στη λίστα με τη μεγαλύτερη μείωση δομών, αλλά και τη μείωση του δημοσιονομικού κόστους για τη λειτουργία τους. Στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης οι δομές με τα νέα προεδρικά διατάγματα μειώθηκαν κατά 63% με αντίστοιχη μείωση του δημοσιονομικού κόστους κατά 62%. Στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης οι δομές μειώθηκαν κατά 53% και το κόστος κατά 52%, στη γ.γ. Ενημέρωσης οι δομές μειώθηκαν κατά το ήμισυ και το κόστος κατά 52%, ενώ ακολουθούν τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Οικονομικών με μείωση δομών κατά 48% και 47% και μείωση κόστους κατά 46% και 47% αντίστοιχα.

Συνολικά σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης η μείωση των δομών έφτασε το 41%, καθώς καταργήθηκαν 3.162 μονάδες (σ.σ.: πλέον είναι 4.555 από 7.717 που ήταν πριν από τα προεδρικά διατάγματα). Ακολούθως πριν από τα προεδρικά διατάγματα, το δημοσιονομικό κόστος για τη λειτουργία των υπηρεσιών της κεντρικής κυβέρνησης ήταν 27.081.000 ευρώ ετησίως, ενώ πλέον υπολογίζεται σε 16.231.800 ευρώ.

Αναλυτικότερα, από τις 115 Γενικές Διευθύνσεις που λειτουργούσαν πριν από τα προεδρικά διατάγματα πλέον μειώθηκαν σε 93, ενώ από τις 1.644 Διευθύνσεις πλέον θα λειτουργούν 993. Ακολούθως, μέχρι σήμερα λειτουργούσαν συνολικά σε όλα τα υπουργεία 5.763 τμήματα, τα οποία μειώθηκαν σε 3.322. Τέλος, από τις 41 υπηρεσίες ΕΣΠΑ, θα εξακολουθούν να υφίστανται οι 30, ενώ από τις 154 μονάδες ΕΣΠΑ παραμένουν οι 117.

Ενδιαφέρον έχουν και τα επιμέρους οικονομικά στοιχεία για τη μείωση του δημοσιονομικού κόστους ανά διοικητικό επίπεδο.

Σύμφωνα με τους επίσημους υπολογισμούς, για τη λειτουργία των Γενικών Διευθύνσεων το κόστος μειώνεται σε 1 εκατομμύριο ευρώ ετησίως από 1,24 που ήταν, για τη λειτουργία των Διευθύνσεων σε 4,77 εκατομμύρια ευρώ από 7,89, για τη λειτουργία των τμημάτων σε 9,97 εκατομμύρια ευρώ από 11,29, για τις υπηρεσίες ΕΣΠΑ σε 0,14 από 0,20 και για τις μονάδες ΕΣΠΑ σε 0,35 από 0,46 εκατομμύρια ευρώ.

Αντίστοιχα στοιχεία υπάρχουν και για τη λειτουργία των τεσσάρων υπουργείων και της γ.γ. Ενημέρωσης που σημείωσαν τη μεγαλύτερη μείωση δομών βάσει των νέων τους οργανογραμμάτων.

Ειδικότερα, το κόστος λειτουργίας των δομών του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης πριν από την εφαρμογή των νέων προεδρικών διαταγμάτων ανερχόταν σε 0,49 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, ενώ υπολογίζεται ότι πλέον θα ανέρχεται σε 0,19 εκατομμύρια ευρώ. Το δημοσιονομικό κόστος για τη λειτουργία των υπηρεσιών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης ήταν 1,99 εκατομμύρια ευρώ ετησίως και πλέον υπολογίζεται στα 0,95 εκατομμύρια ευρώ. Το κόστος λειτουργίας της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας ανερχόταν σε 0,16 εκατομμύρια ευρώ ετησίως και πλέον υπολογίζεται στα 0,08. Η λειτουργία των δομών του υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ανερχόταν σε 1,09 εκατομμύρια ευρώ ετησίως και πλέον εκτιμάται ότι θα κοστίζει στο Δημόσιο περί τα 0,59 εκατομμύρια ευρώ, ενώ για τη λειτουργία των υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών το δημοσιονομικό κόστος μέχρι πρότινος ανερχόταν στα 10,64 εκατομμύρια ευρώ ετησίως και μετά τη μείωση των δομών εκτιμάται ότι θα ανέρχεται περίπου στο μισό, δηλαδή σε 5,67 εκατομμύρια ευρώ.

Οι νέοι οργανισμοί των υπουργείων προέκυψαν από πορίσματα των επιτροπών αξιολόγησης και όπως και η αποτίμηση για το δημοσιονομικό κόστος βασίζονται σε οικονομοτεχνικές μελέτες στις οποίες παρουσιάζεται αναλυτικά η υφιστάμενη κατάσταση καθώς και τα αδύνατα σημεία κάθε οργανικής μονάδας τα οποία θα πρέπει να αποκατασταθούν.

Πέραν της καλύτερης διαχείρισης των οικονομικών πόρων και του προσωπικού, η λειτουργία των υπουργείων καθίσταται πιο ευέλικτη και αποτελεσματική και πλέον θα υπάρχει δυνατότητα δράσης ανάλογα με τις συνθήκες και τις απαιτήσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και μείωσης των δομών των υπουργείων, σειρά έχει η μείωση των δομών στο ευρύτερο Δημόσιο και συγκεκριμένα στους ΟΤΑ. Το θέμα έχει τεθεί επανειλημμένως και από την τρόικα, ωστόσο η αξιολόγηση των δομών στους δήμους βρίσκεται ακόμα σε αρχικό στάδιο λόγω αντιδράσεων των τοπικών παραγόντων αλλά και των συνδικαλιστικών ενώσεων.








kathimerini