Ευλογιά των πιθήκων: Ο ιός επιζεί στις επιφάνειες για μήνες ή και χρόνια – Πώς εξουδετερώνεται

Ανεμοβλογιά αποδείχθηκε και πάλι η νόσος με τα εξανθήματα που προσέβαλε ένα ακόμη άτομο και έθεσε σε συναγερμό τις υγειονομικές αρχές στην Ελλάδα. Παρ' όλα αυτά, οι επιστήμονες εκτιμούν πως είναι θέμα χρόνου να εντοπιστεί και στην Ελλάδα κρούσμα της ευλογιάς των πιθήκων. Για το λόγο αυτό, ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας έχει καταρτίσει ειδικά υγειονομικά πρωτόκολλα για τον έγκαιρο εντοπισμό και την απομόνωση των κρουσμάτων, καθώς και οδηγίες για το κοινό, με τους κανόνες υγιεινής που προφυλάσσουν από τη μόλυνση.

Ο ιός που προσέβαλλε τον άνδρα από το Μαρόκο -ο οποίος εξακολουθεί να νοσηλεύεται στο Νοσοκομείο Παπαγεωργίου της Θεσσαλονίκης- ήταν τελικά ο ιός της ανεμοβλογιάς, ασθένεια που συγχέεται συχνά με την ευλογιά των πιθήκων, εξαιτίας του χαρακτηριστικού δερματικού εξανθήματος. Αν και πρόκειται για τελείως διαφορετικές νόσους.

Ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων παρουσιάζει σημαντικές διαφορές και σε σχέση με τον ιό SARS-CoV-2. Δεν είναι αερομεταφερόμενος και μεταδίδεται κυρίως μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες / σωματικά υγρά του πάσχοντος ή / και μολυσμένα αντικείμενα.

Οι κανόνες υγιεινής στην ευλογιά των πιθήκων, συνδέονται αναπόσπαστα με την παρουσία εξανθήματος, καθώς μεταδίδεται κυρίως μέσω στενής επαφής με μολυσμένο άτομο, αναφέρουν οι οδηγίες του ΕΟΔΥ.

Μεταδίδεται επίσης και μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων, αλλά πιο δύσκολα από τον κορονοϊό, αφού απαιτείται παρατεταμένη στενή επαφή σε μικρή απόσταση.

Ευλογιά των πιθήκων: Πώς μεταδίδεται ο ιός και πόσο επιβιώνει στο περιβάλλον

Η ευλογιά των πιθήκων μεταδίδεται κυρίως μέσω στενής επαφής με μολυσματικά άτομα. Πριν από το ξέσπασμα του 2022, το νόσημα δεν θεωρούνταν σεξουαλικώς μεταδιδόμενο (ΣΜΝ) και ορισμένοι ειδικοί αμφιβάλλουν εάν κάτι τέτοιο έχει συμβεί τώρα.

Η ταχεία εξάπλωση του ιού, ωστόσο, μεταξύ των σεξουαλικών συντρόφων στα αρχικά στάδια της επιδημίας -η οποία συνέβη στην Ισπανία- έχει προκαλέσει συζήτηση εάν η σεξουαλική επαφή μπορεί να είναι μια περαιτέρω οδός μετάδοσης. Ωστόσο, δεν είναι ακόμη σαφές εάν η νόσος έχει γίνει ΣΜΝ ή όχι.

Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), οι poxviruses (οικογένεια στην οποία ανήκει η ευλογιά των πιθήκων) παρουσιάζουν εξαιρετική αντοχή σε περιβάλλον με χαμηλή υγρασία, αυξημένη θερμοκρασία και pH.

Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα υλικά από μολυσμένους ασθενείς ή μολυσμένα αντικείμενα (π.χ. κλινοσκεπάσματα) να παραμένουν μολυσματικά για μήνες έως και χρόνια.

Η εκδήλωση των συμπτωμάτων περιλαμβάνει πυρετό, πονοκέφαλο, μυαλγίες, οσφυαλγία, λεμφαδενοπάθεια, ρίγος και εξάντληση, ενώ συνήθως εμφανίζεται χαρακτηριστικό εξάνθημα 1 με 5 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.

Παρότι δεν υπάρχει ειδική θεραπεία, οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν πλήρως σε λίγες εβδομάδες.

Ευλογιά των πιθήκων: Πώς εξουδετερώνεται

Παρά τα χαρακτηριστικά αυτά, οι poxviruses -αναφέρουν οι ειδικοί του ΕΟΔΥ- είναι ευαίσθητοι στα κοινά απολυμαντικά, αν και μπορεί να είναι λιγότερο ευαίσθητοι σε οργανικά απολυμαντικά από άλλους ιούς λόγω της μειωμένης περιεκτικότητάς τους σε λιπίδια.

Ο καθαρισμός του δωματίου όπου διέμενε κρούσμα θα πρέπει να γίνεται χωρίς να αναδύεται σκόνη ή να σχηματίζονται αερολύματα με προϊόντα καθαρισμού του εμπορίου.

Μετά τον καθαρισμό απαιτείται απολύμανση των επιφανειών με τη χρήση 0,1 % υποχλωριώδους νατρίου (NaClO) (αραίωση 1:50 εάν χρησιμοποιείται οικιακή χλωρίνη, συνήθως σε αρχική συγκέντρωση 5%).

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί σε επιφάνειες που αγγίζουμε συχνά (π.χ. πόμολα) και στις τουαλέτες.

Μολυσμένα ρούχα και λευκά είδη πρέπει να συλλέγονται και να πλένονται στους 60°C. Χαλιά, κουρτίνες και άλλα έπιπλα που καλύπτονται με ύφασμα μπορούν να καθαρισθούν με ατμό.

Συστήνεται χρήση εξοπλισμού καθαρισμού μιας χρήσης (π.χ. πετσέτες). Εάν δεν είναι διαθέσιμος εξοπλισμός καθαρισμού μιας χρήσης, το υλικό καθαρισμού (πανί, σφουγγάρι κ.λπ.) θα πρέπει να τοποθετείται σε απολυμαντικό διάλυμα, αποτελεσματικό έναντι ιών, ή σε 0,1% υποχλωριώδες νάτριο. Εάν αυτό δεν είναι δυνατόν, το υλικό θα πρέπει να απορρίπτεται.

Οι γάζες ή άλλο υλικό εμποτισμένο με υλικό από δερματική βλάβη από το κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων θα πρέπει να αντιμετωπισθεί κατά προτίμηση σε μονάδα υγειονομικής περίθαλψης ως μολυσματικό υλικό.

Δείτε τον τρόπο απολύμανσης των υγειονομικών δομών που προτείνει ο ΕΟΔΥ:

Ευλογιά των πιθήκων: 559 κρούσματα μόνο σε Βρετανία, Ισπανία, Πορτογαλία

Τρεις χώρες εκτός Αφρικής συγκεντρώνουν -σύμφωνα με το monkeypox.healthmap.org τα περισσότερα κρούσματα σε όλο τον κόσμο. Πρόκειται για τη Βρετανία (227), την Ισπανία (189) και την Πορτογαλία (143), που μαζί συγκεντρώνουν τα 559 από τα 896 συνολικά κρούσματα σε όλο τον κόσμο. 

Ακολουθούν:

• Γερμανία 66
• Καναδάς  61
• Γαλλία  51
• Ολλανδία  40
• ΗΠΑ   23
• Ιταλία  22
• Βελγιο  17

Να σημειωθεί πως η ευλογιά των πιθήκων θεωρείται ήπια ασθένεια, παρά τα αντιαισθητικά δερματικά εξανθήματα. Η νόσος περνάει συνήθως μόνη της και χωρίς φαρμακευτική αγωγή, μέσα σε δύο με τέσσερις εβδομάδες.

iatropedia