Ευάγγελος Αποστολάκης στην «Κ»: Προτεραιότητα τα ΜΟΕ με την Τουρκία

Η πρώτη εντύπωση που αποκομίζει όποιος αντικρίσει τον Ευάγγελο Αποστολάκη, με το μαύρο κοστούμι και όχι τη στρατιωτική στολή, είναι ελαφρώς περίεργη. Ωστόσο, όταν αρχίσει να μιλάει, γίνεται αμέσως αντιληπτό ότι ο υπουργός Εθνικής Αμυνας εξακολουθεί να εκφράζεται με στρατιωτική λιτότητα και, κάποια, ορατή συγκράτηση.

Στην πρώτη συνέντευξη που παραχωρεί με τη νέα του ιδιότητα, ο κ. Αποστολάκης μιλάει για τον άμεσο δίαυλο επικοινωνίας του με τον Τούρκο ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ, τονίζοντας ότι σκοπός των επαφών τους είναι η εφαρμογή του μνημονίου Παπούλια - Γιλμάζ. Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας χαμηλώνει τους τόνους για τη «Γαλάζια Πατρίδα», τονίζοντας ότι πρόκειται για συνήθη εκπαιδευτική δραστηριότητα των Τούρκων και επισημαίνει πως, σε κάθε περίπτωση, η Αθήνα παρακολουθεί ό,τι συμβαίνει. Αναφερόμενος στη δήλωση που έκανε προ διμήνου περί ισοπέδωσης βραχονησίδας σε περίπτωση που σε αυτήν πατήσουν Τούρκοι, επισημαίνει ότι επρόκειτο για αυτονόητη απάντηση σε μια υποθετική ερώτηση. Επιπλέον, ο κ. Αποστολάκης τονίζει ότι αποτελούν μονόδρομο ορισμένες κινήσεις ενίσχυσης των εξοπλισμών των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως η ισχυροποίηση του Στόλου με νέες φρεγάτες, η αναβάθμιση των F-16, καθώς επίσης ο εκσυγχρονισμός των αεροσκαφών P-3Β και των Μιράζ-2000 όπως και της αεράμυνας.

– Εχετε γνωριμία με τον Tούρκο ομόλογό σας Χουλουσί Ακάρ. Επιπλέον, και οι δύο αφήσατε τη στολή και γίνατε υπουργοί Αμυνας. Ο κ. Ακάρ όμως τελευταία επιμένει στα περί «Γαλάζιας Πατρίδας» προβάλλοντας αξιώσεις στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Πιστεύετε ότι έχετε πιθανότητες να βρείτε κοινό τόπο για την υιοθέτηση κάποιων Μέτρων Οικοδόμησης Eμπιστοσύνης (ΜΟΕ) και για την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων;
– Πράγματι η προσωπική επικοινωνία που διατηρώ με τον Τούρκο ομόλογό μου από την εποχή που ήμασταν Αρχηγοί των Γενικών Επιτελείων Εθνικής Αμυνας των χωρών μας, συμβάλλει στη διατήρηση ενός διαύλου επαφής, για την επίλυση των όποιων ζητημάτων προκύπτουν σε ό,τι αφoρά τις Ενοπλες Δυνάμεις (Ε.Δ.). Στη λογική αυτή και στη βάση της σχετικής πολιτικής κατεύθυνσης που δόθηκε κατά την πρόσφατη συνάντηση μεταξύ του Αλέξη Τσίπρα και του Ταγίπ Ερντογάν συμφωνήσαμε με τον Χουλουσί Ακάρ, στη σύνοδο υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ, να συγκροτηθούν και να συναντηθούν στο προσεχές χρονικό διάστημα αντιπροσωπείες των δύο χωρών για να καθοριστούν δράσεις στο πλαίσιο των ΜΟΕ.

– Τα ΜΟΕ που συζητάτε αποτελούν απλή αναβίωση του μνημονίου Παπούλια - Γιλμάζ ή αναμένονται και νέα. Πότε θεωρείτε ότι θα υπάρχει κάποια συμφωνία; Φθάνει αυτή η συζήτηση για να ομαλοποιηθεί η κατάσταση στο Αιγαίο;
– Το μνημόνιο Παπούλια - Γιλμάζ δημιούργησε έναν κώδικα συμπεριφοράς μεταξύ των Ενόπλων Δυνάμεων των δύο χωρών, με σκοπό τη μείωση πιθανών εντάσεων που προκύπτουν από στρατιωτικές δραστηριότητες. Η εφαρμογή του μνημονίου είναι απαραίτητη προκειμένου να αποφύγουμε τη δημιουργία αχρείαστων τριβών, σε συχνή βάση, που μπορεί να οδηγήσουν και σε πιθανό ατύχημα με ανεξέλεγκτες επιπτώσεις. Δική μας πρόθεση είναι να καταφέρουμε να πετύχουμε σύντομα μια συμφωνία για την εφαρμογή ΜΟΕ στο πλαίσιο πρόληψης δημιουργίας εντάσεων ανάμεσα στις δύο πλευρές.

– Η επικείμενη άσκηση «Γαλάζια Πατρίδα» αποτυπώνει τις τουρκικές φιλοδοξίες αλλά και διεκδικήσεις. Εσείς πώς την αξιολογείτε;
– Θα μου επιτρέψετε να μην μπω στη λογική της μιντιακής διάστασης αυτής της άσκησης, και να εκτιμήσω την κατάσταση στην πραγματική της βάση. Η άσκηση στην οποία αναφέρεστε αποτελεί μια τυπική εκπαιδευτική δραστηριότητα των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Να είστε σίγουρος ότι τόσο το σύστημα επιτήρησης των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων όσο και η ετοιμότητά τους παρέχουν τη δυνατότητα πλήρους παρακολούθησης όλων των σχετικών δραστηριοτήτων.

– Είχατε κάνει μια δήλωση ότι εάν η Τουρκία καταλάβει ελληνική βραχονησίδα θα την ισοπεδώσετε, η οποία προκάλεσε πολλές συζητήσεις. Γιατί κρίθηκε τότε σκόπιμο να στείλετε δημόσια ένα τέτοιο μήνυμα;
– Αυτό στο οποίο αναφέρεστε αφορούσε ανεπίσημη συζήτηση με συναδέλφους σας δημοσιογράφους όταν ήμουν αρχηγός ΓΕΕΘΑ. Νομίζω ότι απάντησα με το αυτονόητο σε μια υποθετική ερώτηση. Εγώ, σας τονίζω και πάλι την ετοιμότητα και ικανότητα των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων να προασπίσουν τα εθνικά συμφέροντα όταν και εφόσον απαιτηθεί.

– Εκ των πραγμάτων η θητεία σας θα είναι περιορισμένη, καθώς σε λίγους μήνες έρχονται εκλογές. Ποιες είναι οι προτεραιότητές σας που μπορεί να επιτευχθούν σε αυτό το χρονικό διάστημα;
– Μπορεί να φαίνεται μικρό το χρονικό διάστημα αλλά πολλά μπορούν να γίνουν. Η βασική προτεραιότητα, που δεν συναρτάται από τον χρόνο της θητείας του υπουργού Αμυνας, είναι η διατήρηση του αξιόμαχου των Ενόπλων Δυνάμεων για την υπεράσπιση της εθνικής μας ακεραιότητας και την προάσπιση των εθνικών συμφερόντων. Και θα το κάνουμε. Επίσης, θα συνεχίσω την προσπάθειά μου για έναν οργανισμό λειτουργικό, αποδοτικό και υγιή, με στελέχη επαγγελματίες. Κύρια μέριμνα παραμένει το προσωπικό. Παράλληλα, βασικοί άξονες της καθημερινότητάς μας είναι η περαιτέρω προαγωγή της διακλαδικότητας και η στοχευμένη ενίσχυση του υλικού, πάντα με σεβασμό στο κοινωνικό σύνολο.

– Η Αθήνα έχει αναπτύξει ιδιαίτερα στενές σχέσεις τα τελευταία χρόνια με τις ΗΠΑ, τόσο διπλωματικά όσο και στρατιωτικά. Μήπως η Ελλάδα θα έπρεπε να αναζητήσει εναλλακτικούς προμηθευτές οπλικών συστημάτων στην Ευρώπη ή και να αναπτύξει στο έπακρο την εγχώρια στρατιωτική βιομηχανία όπως έχει κάνει το Ισραήλ;
– Με τις ΗΠΑ μας συνδέει μια διαχρονική στρατηγική αμυντική σχέση. Οι ένοπλες δυνάμεις των δύο χωρών έχουν εκτενή συνεργασία σε πληθώρα δραστηριοτήτων στην ατομική, την επιχειρησιακή αλλά και στην ακαδημαϊκή εκπαίδευση. Η σχέση αυτή ενισχύεται συνεχώς, κάτι που επιβεβαιώθηκε και από τη διεξαγωγή του στρατηγικού διαλόγου των δύο χωρών. Μην ξεχνάμε όμως ότι η Ελλάδα ανήκει πρωτίστως στην ευρωπαϊκή οικογένεια, η οποία επιδιώκει τη σταδιακή δημιουργία της δικής της αμυντικής ταυτότητας. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζουμε όλες τις δυνατές και συμφέρουσες επιλογές προμήθειας οπλικών συστημάτων, με παράλληλη επιδίωξη αξιοποίησης και ενίσχυσης και της δικής μας αμυντικής βιομηχανίας.

«Η Ελλάδα ανήκει πρωτίστως στην ευρωπαϊκή οικογένεια, η οποία επιδιώκει τη σταδιακή δημιουργία της δικής της αμυντικής ταυτότητας. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζουμε όλες τις δυνατές και συμφέρουσες επιλογές προμήθειας οπλικών συστημάτων, με παράλληλη επιδίωξη αξιοποίησης και ενίσχυσης και της δικής μας αμυντικής βιομηχανίας», λέει ο Ευάγγελος Αποστολάκης στην πρώτη συνέντευξη μετά την υπουργοποίησή του.

– Δεδομένης της κατάστασης, αναμένεται κάποια κίνηση ενίσχυσης του οπλοστασίου, ειδικά σε τομείς όπου υπάρχει αναγνωρισμένη ανάγκη αντικατάστασης ή εκσυγχρονισμού παλαιών μονάδων; Υπάρχουν συγκεκριμένες επόμενες κινήσεις;
– Οπως σας είπα, με απόλυτο σεβασμό στην πολιτεία και στο κοινωνικό σύνολο δρομολογούμε στο μέτρο του εφικτού ενέργειες για την ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό των Ενόπλων Δυνάμεων. Δεν εφησυχάζουμε και πάντοτε προετοιμαζόμαστε, ενισχυόμαστε και αναβαθμιζόμαστε, προσπαθώντας με έξυπνες λύσεις και με σκληρή διαπραγμάτευση να μπορούμε να επιτύχουμε όσο το δυνατόν περισσότερα. Λαμβάνοντας υπόψη αυτά που έχουν ήδη γίνει, όπως η δρομολόγηση της αναβάθμισης των αεροσκαφών F-16 και του εκσυγχρονισμού των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας P-3B, και σε πολύ γενικές γραμμές, μεταξύ άλλων, ο προγραμματισμός ενίσχυσης του Στόλου με φρεγάτες, η αναβάθμιση των αεροσκαφών Mιράζ και ο εκσυγχρονισμός της αεράμυνας, αποτελούν μονόδρομο.

Συνδρομή στη Βόρεια Μακεδονία

– Αναφερθήκατε προ ημερών στην ανάγκη αμυντικής συνεργασίας με τη Βόρεια Μακεδονία. Η Ελλάδα είχε και άλλες ευκαιρίες, ως η παλαιότερη χώρα του ΝΑΤΟ, να έχει λόγο στα Βαλκάνια. Αλλάζει κάτι αυτή τη φορά;
– Η υλοποίηση της συμφωνίας των Πρεσπών και η ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ δημιουργούν τις προϋποθέσεις ενίσχυσης και επέκτασης της συνεργασίας μας με τη γείτονα χώρα στον τομέα της Αμυνας, εμπεδώνοντας σχέσεις αμοιβαιότητας και εξασφαλίζοντας πολλαπλά οφέλη που δεν θα περιορίζονται μόνο στον αμυντικό τομέα. Μάλιστα, η δυνητική συνδρομή μας στον μετασχηματισμό των ενόπλων δυνάμεων της Βόρειας Μακεδονίας θα εκτοπίσει άλλους περιφερειακούς υποψηφίους που ενδεχομένως να επιχειρήσουν να επωφεληθούν και να ασκήσουν την επιρροή τους στη γείτονα. Επιδίωξή μας είναι να καταστεί η χώρα μας ο κύριος στρατηγικός αμυντικός εταίρος της Βόρειας Μακεδονίας για τη διατήρηση της ειρήνης και την ενίσχυση της συνεργασίας στα Βαλκάνια.

Οι σύγχρονες προκλήσεις και τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα

– Είχατε και άλλες επαφές στο εξωτερικό (πέρα από τους ΥΠΑΜ Τουρκίας και Βόρειας Μακεδονίας). Σε διεθνές επίπεδο ποια είναι η θέση των Ε.Δ. και πώς αυτή μπορεί να αξιοποιηθεί και ως εργαλείο διπλωματίας σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο; Και βέβαια, μιλάμε διαρκώς για το Αιγαίο, ωστόσο συχνά ξεχνάμε ότι η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί φυσικό χώρο για τα εθνικά συμφέροντα. Πώς μπορεί η Ελλάδα να ενισχύσει την παρουσία της εκεί και, κυρίως, να εξυπηρετήσει τον νέο ρόλο που βλέπουμε ότι αναλαμβάνει τα τελευταία χρόνια;
– Υπό τις οδηγίες του πρωθυπουργού, οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις διαδραματίζουν σημαντικό περιφερειακό ρόλο. Περιττό βέβαια να τονίσω την αδελφική σχέση με την Κύπρο. Και δεν ξεχνάμε ποτέ την Ανατολική Μεσόγειο. Εχουμε αναλάβει έναν ρόλο-κλειδί στην προώθηση αμυντικών συνεργειών και πρωτοβουλιών ασφαλείας, λειτουργώντας ως «αγωγός» επικοινωνίας μεταξύ χωρών όπως η Κύπρος, το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Ιορδανία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Οι σύγχρονες προκλήσεις και τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου επιβάλλουν την ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας με τις χώρες της περιοχής. Οι τριμερείς Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου και Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ το αποδεικνύουν με τον πλέον αντιπροσωπευτικό τρόπο. Και να είστε βέβαιοι ότι αποδίδουν σημαντικούς καρπούς. Επίσης, στα Βαλκάνια έχουμε πρωτοστατήσει στη δημιουργία αμυντικής συνεργασίας με τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, και τη Σερβία. Παράλληλα, τιμούμε τις δεσμεύσεις μας απέναντι στο ΝΑΤΟ, την Ε.Ε. και τον ΟΗΕ, συμμετέχοντας ενεργά σε διεθνείς πρωτοβουλίες που προάγουν την ειρήνη και την ασφάλεια. Τα τελευταία χρόνια αναπτύσσουμε πληθώρα δραστηριοτήτων και συνεκπαιδεύσεων με τις ένοπλες δυνάμεις πολλών χωρών και έχουμε επιδείξει εξαιρετική δραστηριότητα στη διαμόρφωση νέων συσχετισμών δυνάμεων και συμμαχιών. Οι σύμμαχοι και εταίροι μας αναγνωρίζουν την αξία μας και επιθυμούν τη στρατιωτική συνεργασία μαζί μας.

– Τούτων δοθέντων, πώς μπορεί να αντεπεξέλθει η Ελλάδα στις σύγχρονες προκλήσεις ασφαλείας; Μπορεί να παρακολουθήσει αποτελεσματικά τις τεχνολογικές εξελίξεις και τα νέα δεδομένα που αυτές δημιουργούν; Περιμένουμε κάποια εξέλιξη σε αυτόν τον τομέα;
– Στο σύγχρονο διεθνές πεδίο, οι μεταβολές στη διεθνή κατανομή ισχύος, οι στρατηγικοί ανταγωνισμοί και οι ραγδαίες εξελίξεις στο γεωπολιτικό περιβάλλον συντελούν στην πεποίθηση ότι το αίσθημα ασφαλείας έχει μάλλον επιδεινωθεί. Σε αυτό το πολύπλοκο και ασταθές στρατηγικό περιβάλλον η Ελλάδα προάγει τη συνεργασία για την ασφάλεια μεταξύ των χωρών στην περιοχή, στη βάση του διεθνούς δικαίου και της αμοιβαίας εμπιστοσύνης, και αποτελεί θεμέλιο ειρήνης και πόλο σταθερότητας. Οι Ενοπλες Δυνάμεις, μέσα στο πλαίσιο του θεσμικού τους ρόλου, συμβάλλουν στον μέγιστο βαθμό στην ασφάλεια και σταθερότητα στην ευρύτερη γειτονιά μας.

Λειτουργούμε διακλαδικά και η στρατηγική μας συνοψίζεται στην αξιόπιστη αποτρεπτική μας ικανότητα. Η παρακολούθηση των τεχνολογικών εξελίξεων αποτελεί για εμάς επιτακτική ανάγκη και προτεραιότητα. Και δεν μένουμε μόνο εκεί. Με την εξωστρέφεια που μας διακρίνει, προσπαθούμε στο πλαίσιο των δυνατοτήτων μας να αξιοποιούμε τις νέες τεχνολογίες και να εκσυγχρονίζουμε το υλικό και τις μεθόδους μας. Είναι πολύ σημαντική για εμάς η επιχειρησιακή αξιοποίηση της τεχνολογικής καινοτομίας γιατί αποτελεί το στρατηγικό πλεονέκτημα που μας προσδίδει στρατιωτική υπεροχή. Χαρακτηριστικά θα αναφερθώ στην πρόσφατη εκτόξευση του τηλεπικοινωνιακού δορυφόρου Hellas Sat 4, η οποία δίνει τη δυνατότητα στην Ελλάδα να έχει ισχυρή θέση στον διεθνή διαστημικό χάρτη παρέχοντας υπηρεσίες υψηλού επιπέδου. Θα παρέχει στις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις αυτάρκεια καθώς και απολύτως αξιόπιστες δορυφορικές επικοινωνίες αναβαθμίζοντας αισθητά τις δυνατότητές μας στον τομέα αυτό.

– Πολύ συχνά αναφέρεστε στην ποιότητα του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων. Εξακολουθούν να υπάρχουν αιτήματα και όχι μόνο οικονομικής φύσης. Τι μπορεί να γίνει προκειμένου να βελτιωθούν, αν μη τι άλλο, οι δύσκολες συνθήκες τις οποίες αντιμετωπίζουν τα στελέχη των Ε.Δ.;
– Κυρίαρχο ρόλο στη λειτουργία των Ενόπλων Δυνάμεων κατέχει το προσωπικό μας. Οπως λέω πάντα, ο σημαντικότερος πολλαπλασιαστής ισχύος μας. Είναι αυτό το οποίο δίνει ζωή στα άψυχα σκαριά και συστήματα. Η αξιοκρατία, η εκπαίδευση, η δικαιοσύνη, η μέριμνα για τα στελέχη, απαίτησαν και απαιτούν συνεχείς δράσεις και ενέργειες, τις οποίες και υλοποιούμε στο μέτρο του δυνατού. Στο πλαίσιο αυτό να είστε σίγουροι ότι αναλαμβάνονται και υλοποιούνται δράσεις ικανοποίησης άμεσων και επιτακτικών αναγκών του προσωπικού που αφορούν στην εξέλιξη, στη στέγαση, στην υγειονομική περίθαλψη, στη μέριμνα για το παιδί, στην εκπαίδευση, στην πιστοποίηση επαγγελματικών δεξιοτήτων κ.α. Σύντομα θα καταθέσουμε ένα νομοσχέδιο το οποίο θα περιέχει διάφορες, νομίζω, ευεργετικές διατάξεις. Κάνουμε πολλά και θα συνεχίσουμε έτσι.

kathimerini