Διατήτηρη του ΕΤΕΑ με μειώσεις συντάξεων και αύξηση εισφορών

Μεσοσταθμικές μειώσεις στις υψηλές επικουρικές συντάξεις έως 6%, αύξηση των εισφορών κατά 0,5% για τους εργοδότες και 0,5% για τους εργαζόμενους, καθώς και άμεση εφαρμογή του Ενιαίου Κανονισμού Παροχών, που θα οδηγήσει σε νέες σημαντικές περικοπές στο σύνολο των καταβαλλόμενων παροχών του ταμείου, εξετάζουν στο υπουργείο Εργασίας, με στόχο τη διατήρηση του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) ως αυτόνομο επικουρικό ταμείο, ενιαίο για όλους τους ασφαλισμένους. Μετά τις έντονες αντιδράσεις στην πρόταση για ουσιαστική κατάργηση της επικουρικής ασφάλισης, μέσω της ένταξής της στον Εθνικό Φορέα Συντάξεων, ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος φαίνεται πως εξετάζει πρόταση για την εφαρμογή ενός μείγματος πολιτικών, με στόχο τη διατήρηση του ΕΤΕΑ παράλληλα με τον περιορισμό του ελλείμματος. Στο υπουργείο εκτιμούν ότι το έλλειμμα το 2016 θα ανέλθει σε 600 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχεί σε οριζόντιες μειώσεις της τάξης του 15%.

Μέτρα

Σύμφωνα με τα σενάρια που «μετρούν» τις τελευταίες ημέρες οι αρμόδιες υπηρεσίες της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, η λύση στον «γρίφο» περνά μέσα από την πρόταση για αύξηση των εισφορών κατά μία ποσοστιαία μονάδα. Σήμερα, εργοδότες και εργαζόμενοι καταβάλλουν για επικούρηση από 3%. Μία ποσοστιαία μονάδα που θα μπορούσε να μοιραστεί μεταξύ των δύο μερών (0,5% + 0,5%) εκτιμάται ότι θα επιφέρει ετήσια έσοδα στο Ταμείο της τάξης των 250 εκατ. ευρώ, να μειώσει το έλλειμμα του 2016 και να οδηγήσει σε πλεονασματικούς προϋπολογισμούς από το 2017 και μετά. Για το 2016 βέβαια, θα πρέπει να υπάρξουν και μειώσεις συντάξεων.

Μεταξύ των σεναρίων που εξετάζονται, είναι αυτές να αφορούν τις υψηλές επικουρικές, και πιθανότατα αυτές για τις οποίες καταβλήθηκαν, κατ’ αντιστοιχία, χαμηλότερες εισφορές. Τέτοιες συντάξεις είναι για παράδειγμα αυτές που καταβάλλονται σε ασφαλισμένους που προέρχονται από πρώην ΔΕΚΟ (π.χ. ΔΕΗ, ΟΤΕ), αλλά και τράπεζες. Σήμερα ο μέσος όρος των επικουρικών συντάξεων που χορηγεί το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης κυμαίνεται στα 168 ευρώ. Να σημειωθεί ότι οι επικουρικές συντάξεις 1.090.000 συνταξιούχων έχουν μειωθεί οριζόντια και από το πρώτο ευρώ, σε εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, κατά 5,20% από την 1/7/2014, ενώ από τον περασμένο Ιούλιο οι συνταξιούχοι «χάνουν» επιπλέον 6% λόγω της επιβολής εισφοράς υπέρ ΕΟΠΥΥ.

Μεγαλύτερες μειώσεις, εφόσον διατηρηθεί το ΕΤΕΑ, αναμένονται με τον ενιαίο κανονισμό συντάξεων, όπως αυτός θα εφαρμοστεί από το 2016 και μετά. Το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα βρίσκεται στα συρτάρια του υπουργείου Εργασίας από την περίοδο υπουργίας Γ. Βρούτση, όμως λόγω των δραματικών περικοπών που επέφερε, δεν τέθηκε ποτέ σε εφαρμογή.

Σύμφωνα με αυτό τον κανονισμό, για όσους ασφαλίζονται για πρώτη φορά από 1.1.2014, το ΕΤΕΑ θα λειτουργεί με βάση το διανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση. Το ίδιο σύστημα θα εφαρμόζεται και για τους ασφαλισμένους μέχρι 31.12.2013 για τον χρόνο ασφάλισης από 1.7.2014 και εφεξής. Οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλονται, θα τηρούνται σε ατομικές μερίδες από 1.1.2014.

Για τους ασφαλισμένους μέχρι 31.12.2013, οι οποίοι συνταξιοδοτούνται μετά την 1.7.2014, το ποσό της σύνταξης θα αποτελείται από το άθροισμα δύο τμημάτων:

α) Το τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλισής τους έως 30.6.2014 και υπολογίζεται σύμφωνα με τις οικείες καταστατικές διατάξεις και τη γενικότερη νομοθεσία, όπως ισχύουν.

β) Το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλισής τους από 1.7.2014 και εφεξής και υπολογίζεται με τον νέο τρόπο.

Σημαντικές είναι οι αλλαγές που περιλαμβάνονται στο Προεδρικό Διάταγμα και αφορούν τους όρους και τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Για παράδειγμα στον νέο κανονισμό δεν προβλέπεται καμία δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικών χρόνων, όπως είναι ο στρατός, οι σπουδές ή η ανεργία, παρά μόνο στην περίπτωση που ήδη έχουν αναγνωριστεί ή εκκρεμούν προς αναγνώριση. Επίσης, προβλέπει την κατάργηση της δυνατότητας λήψης αναπηρικής επικουρικής σύνταξης, με λιγότερες από 1.500 ημέρες ασφάλισης, ενώ για την καταβολή σύνταξης λόγω θανάτου, προβλέπεται η συμπλήρωση 600 ημερών ασφάλισης (αντί 500) καθώς και η συμπλήρωση του 62ου έτους για τους επιζώντες συζύγους. Κάθε μικρότερο όριο καταργείται. Οπως καταργείται και η σύνταξη στα τέκνα που σπουδάζουν έως το 24ο έτος.

Θανάτου, αναπηρικές

Η σύνταξη θανάτου θα αποτελεί το 50% από το 70% που ισχύει σήμερα. Στην περίπτωση των αναπηρικών συντάξεων, όσοι καθίστανται ανάπηροι από εργατικό ατύχημα ή επαγγελματική νόσο και δεν θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης θα παίρνουν πίσω τις εισφορές τους άτοκες ως εφάπαξ, τα ορφανά θα λαμβάνουν τη σύνταξη θανάτου, ανάλογα με την ηλικία τους, ενώ ο/η σύζυγος θα λαμβάνει το 40% της καταβαλλόμενης σύνταξης.

Ολες αυτές οι αλλαγές, παράλληλα με την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, αναμένεται να περιορίσουν δραστικά το άνοιγμα του ΕΤΕΑ, στα επόμενα χρόνια, χωρίς την εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος.

kathimerini