Τραπεζική φάκα σε 1,5 εκατ. ιδιοκτήτες ακινήτων

Το κύμα των κατασχέσεων ακινήτων έρχεται σε σύγκρουση με τις αλλεπάλληλες εισπρακτικές επιχειρήσεις τακτοποίησης και νομιμοποίησης πολεοδομικών υπερβάσεων που προωθεί η κυβέρνηση, με νομοθετικές πρωτοβουλίες του υπουργείου Περιβάλλοντος.

Το... κράτος χάνει έσοδα πολλών δισ. ευρώ, αφού χωρίς κυριότητα του ακινήτου, λόγω κατάσχεσης, δεν γίνεται η τακτοποίηση των πολεοδομικών υπερβάσεων.

Οι ιδιοκτήτες, που τα ακίνητά τους μπαίνουν σε τροχιά προσημείωσης, κατάσχεσης και πλειστηριασμού για χρέη προς το Δημόσιο ή τρίτους, βλέπουν ταυτοχρόνως να εκμηδενίζεται η αξία της περιουσίας τους, χωρίς δυνατότητα να μεταβιβαστεί.

Μεγάλες κερδισμένες βγαίνουν οι τράπεζες, καθώς δημιουργούνται προϋποθέσεις να βάλουν στο χέρι αυτά τα ακίνητα έναντι «πινακίου φακής»!

Η «παγίδα» απαξίωσης των ακινήτων αφορά πάνω από 1,5 εκατομμύριο ιδιοκτησίες, κυρίως διαμερίσματα σε πολυκατοικίες προ του 1985 και μονοκατοικίες, που έχουν κλειστούς ημιυπαίθριους χώρους, πατάρια, δώματα και άλλες πολεοδομικές παραβάσεις, εντός του νόμιμου όγκου κατασκευής τους.

Το πρόβλημα, παρά το «πάγωμα» των πλειστηριασμών που ισχύει μέχρι το τέλος του 2013, είναι ήδη έντονο και αναμένεται να εκδηλωθεί με μεγάλη σφοδρότητα στο προσεχές μέλλον.

Συνεχώς διογκώνεται ο αριθμός των ιδιοκτητών ακινήτων, φυσικών προσώπων και εταιρρειών, οι οποίοι λόγω της οικονομικής κρίσης αδυνατούν να εξυπηρετήσουν δάνεια προς τις τράπεζες και χρέη προς το Δημόσιο, μπαίνοντας στον κλοιό των υποψήφιων θυμάτων για κατασχέσεις και πλειστηριασμούς.

Την τριετία 2009-2012 έγιναν συνολικά πλειστηριασμοί και κατασχέσεις 122.000 ακινήτων, ενώ 26.000 ακίνητα άλλαξαν χέρια. Στο μεταξύ υπάρχει ήδη νομοθετική πρόβλεψη για κατασχέση δεύτερης κατοικίας για οφειλές προς το Δημόσιο άνω των 3.000 ευρώ!

Βραχυκύκλωμα

Η προβληματική πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση και η επιθετική τακτική που αναπτύσσουν οι τράπεζες για τα ακίνητα με μικρές πολεοδομικές υπερβάσεις, σύμφωνα με αρμόδιους τεχνικούς και οικονομικούς παράγοντες, εκδηλώνεται ως εξής:

Η πολιτεία, με νομοθετικές πρωτοβουλίες του υπουργείου Περιβάλλοντος εφαρμόζει από το 2010 νόμους τακτοποίησης των πολεοδομικών υπερβάσεων σε ακίνητα, όπως της τακτοποίησης των ημιυπαίθριων χώρων, της τακτοποίησης των αυθαιρέτων, για τον οποίο ισχύει έκτη παράταση υποβολής δηλώσεων από τους ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες, μέχρι το τέλος Μαΐου 2013.

Αυτή την περίοδο ετοιμάζεται στο υπουργείο Περιβάλλοντος και θα ανακοινωθεί εντός του Μαρτίου νέο νομοσχέδιο για την οριστική νομιμοποίηση των πολεοδομικών υπερβάσεων, σε ακίνητα που έχουν ανεγερθεί με οικοδομική άδεια, ενώ δεν είναι γνωστό εάν θα περιληφθούν ρυθμίσεις για να βγουν από την «καραντίνα» τα υπό κατάσχεση ακίνητα.

Επιπροσθέτως, προκειμένου να υπάρξει πίεση εφαρμογής του μέτρου των νομιμοποιήσεων προς τους ιδιοκτήτες, έχουν θεσπιστεί και ισχύουν αυστηροί όροι για οποιαδήποτε δικαιοπραξία για ακίνητα, πωλήσεις, μεταβιβάσεις, γονικές παροχές κ.ά.), αν αυτά δεν είναι καθ' ολοκληρίαν νόμιμα ή τουλάχιστον δεν έχουν προβεί οι ιδιοκτήτες τους σε τακτοποίηση οιασδήποτε πολεοδομικής, μικρής ή μεγάλης, παράβασης.

Ωστόσο οι ρυθμίσεις για τις πολεοδομικές τακτοποιήσεις κινούνται σε χαμηλά επίπεδα, περίπου στο 30% των συνολικών εσόδων, ύψους άνω των 3 δισ. ευρώ, που τα υπουργεία Οικονομικών και Περιβάλλοντος υπολόγιζαν να συγκεντρώσουν την τριετία 2010-2013 από τις εισπράξεις των προστίμων αυθαιρέτων.

Ασφαλώς, σημαντικός παράγοντας για την υστέρηση εφαρμογής του μέτρου των πολεοδομικών τακτοποιήσεων είναι η οικονομική κρίση που πλήττει τα ελληνικά νοικοκυριά και τις μικρές και μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Παράλληλα όμως η οικονομική κρίση επιδείνωσε σημαντικά το ιδιωτικό καθεστώς των ακινήτων και άνοιξε τη «μαύρη τρύπα» της μεγάλης απώλειας των κρατικών εσόδων από τα πρόστιμα νομιμοποιήσεων, λόγω κατασχέσεων.

Στις εκατοντάδες χιλιάδες περιπτώσεις των ακινήτων που απειλούνται ή ήδη βαρύνονται με προσημειώσεις από τρίτους και τράπεζες, πλειστηριασμούς και κατασχέσεις, οι ιδιοκτήτες τους, καθώς δεν είναι κύριοι των ακινήτων, δεν μπορούν να προβαίνουν σε δηλώσεις τακτοποίησης και πληρωμές των σχετικών προστίμων.

Οι πλειστηριασμοί και οι κατασχέσεις αποξενώνουν τον ιδιοκτήτη από κάθε δικαίωμα επί του ακινήτου. Παράλληλα βέβαια το κράτος, οι δήμοι κ.λπ., εξακολουθούν να εισπράττουν τους πάσης φύσεως φόρους, τέλη και εισφορές από τους φερομένους ως ιδιοκτήτες.

Μνήμες Κατοχής

Οι τράπεζες, από την πλευρά τους, κατά κύριο λόγο ακολουθούν τη γραμμή της μείωσης της αξίας των ακινήτων. Στις αιτήσεις που κάνουν οι τράπεζες για να μειώσουν τις τιμές εκκίνησης του πλειστηριασμού, επικαλούνται μειονεκτήματα των ακινήτων, μεταξύ των οποίων και οι πολεοδομικές παραβάσεις. Με αυτή την τακτική ουσιαστικά οι τράπεζες αφ' ενός ρίχνουν την τιμή του ακινήτου, αφ' ετέρου διώχνουν τους επίδοξους αγοραστές, αφού ακίνητο με πολεοδομική υπέρβαση δεν μπορεί να μεταβιβαστεί.

Ο λόγος είναι ότι ουδείς μηχανικός θα δεχθεί να παρανομήσει και να βεβαιώσει ότι δεν υπάρχουν πολεοδομικές παραβάσεις στο ακίνητο, τις οποίες όμως η τράπεζα έχει ανκοινώσει στη διαδικασία εκπλειστηριασμού με επίσημο τρόπο.

Αρμόδιοι παράγοντες παρακολουθούν τις εξελίξεις, θέτουν το ερώτημα εάν αυτή η πρακτική που ακολουθείται από τις τράπεζες, με την ιδιότυπη αχρήστευση εκατοντάδων χιλιάδων ακινήτων ώστε να μην μπορούν να μεταβιβαστούν εξαιτίας πολεοδομικής υπέρβασης, εξυπηρετεί το στόχο μείωσης της τιμής του, για να το αποκτήσουν οι ίδιες σε εξευτελιστική τιμή.

Οι ίδιοι παράγοντες θυμίζουν ότι «το φαινόμενο να βγαίνουν στο σφυρί ακίνητα για ένα καρβέλι ψωμί γινόταν από τις τράπεζες και στη γερμανική Κατοχή του 1941, αλλά μετά την Κατοχή, τα εκποιηθέντα με αυτές τις μεθόδους ακίνητα διά νόμου αποδόθηκαν στους ιδιοκτήτες τους».

Προτάσεις

Για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο απαξίωσης και εκποίησης των ακινήτων λόγω πολεοδομικών υπερβάσεων, τεχνικοί και οικονομικοί παράγοντες που γνωρίζουν το θέμα προτείνουν:

1 Για τα δεσμευμένα ακίνητα να μην ισχύει προθεσμία τακτοποίησης πολεοδομικών παραβάσεων μέχρις εκκαθαρίσεως του ιδιοκτησιακού τους καθεστώτος.

2 Τα προσημειωμένα ακίνητα και ειδικότερα αυτά που βρίσκονται σε καθεστώς πλειστηριασμού, θα πρέπει οι πλειστηριάζοντες, τράπεζες ή άλλοι φορείς που κεφαλοποιούνται υπέρμετρα, να τακτοποιούν πρώτα τις όποιες πολεοδομικές παραβάσεις υπάρχουν, αφού δεν μπορεί να γίνει μεταβίβαση.

3 Οι ιδιοκτήτες και οι επιχειρήσεις που τα ακίνητά τους βρίσκονται υπό πλειστηριασμό να μην υποχρεούνται σε εξόφληση φορολογικών και άλλων επιβαρύνσεων, αλλά αυτές τις επιβαρύνσεις να τις αναλαμβάνουν οι πλειστηριάζοντες προκειμένου να διεξαχθεί ο πλειστηριασμός.

4 Οι ιδιοκτήτες ακινήτων να δηλώνουν στο Ε9 ότι το ακίνητο δεν τους ανήκει πλέον, με βάση αποδεικτικά στοιχεία και τα ακίνητα να χρεώνονται στους πλειστηριασμούς.

enet