Πότε απαλλάσσεται η α’ κατοικία από φόρους μεταβίβασης

Διευκρινίσεις για τη χορήγηση απαλλαγής από τη φορολογία μεταβιβάσεων, κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών λόγω απόκτησης πρώτης κατοικίας παρέχει ο διοικητής της ΑΑΔΕ, Γιώργος Πιτσιλής, με νέα εγκύκλιο που εξέδωσε.

Οι αλλαγές ισχύουν από την 26η Απριλίου 2023 και η εγκύκλιος εκδόθηκε με σκοπό να διευκρινιστεί ποιες οντότητες τοπικής αυτοδιοίκησης πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, μετά την απογραφή πληθυσμού του 2021, προκειμένου να κρίνεται σε κάθε περίπτωση εάν ο αιτών την απαλλαγή φορολογούμενος έχει άλλη κατοικία σε περιοχή με πληθυσμό μεγαλύτερο των 3.000 κατοίκων ώστε να μην του χορηγείται η απαλλαγή.

Η ΑΑΔΕ διευκρινίζει ότι για τη χορήγηση απαλλαγής από τον φόρο λόγω απόκτησης α’ κατοικίας αιτία κληρονομιάς, γονικής παροχής ή αγοράς, απαιτείται, μεταξύ άλλων, ο δικαιούχος να μην έχει στην κυριότητά του ακίνητο που πληροί τις στεγαστικές του ανάγκες σε δημοτικό ή κοινοτικό διαμέρισμα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων.

Οι διευκρινίσεις αυτές κρίθηκαν αναγκαίες καθώς δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και τέθηκε σε ισχύ η απόφαση του προέδρου της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για τη νέα απογραφή μονίμου πληθυσμού του έτους 2021 η οποία άλλαξε τα πληθυσμιακά δεδομένα. Αναλυτικά, με την εγκύκλιο του διοικητή της ΑΑΔΕ (υπ’ αριθμόν Ε2038/2023) διευκρινίζονται τα εξής:

• Για τη χορήγηση απαλλαγής από τον φόρο λόγω απόκτησης α’ κατοικίας αιτία κληρονομιάς, γονικής παροχής ή αγοράς, απαιτείται, μεταξύ άλλων, ο δικαιούχος να μην έχει στην κυριότητά του ακίνητο που πληροί τις στεγαστικές του ανάγκες σε δημοτικό ή κοινοτικό διαμέρισμα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων. Το πληθυσμιακό κριτήριο λαμβάνεται σύμφωνα με την τελευταία δημοσιευμένη στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως απογραφή πληθυσμού, κατά τον χρόνο φορολογίας. Χρόνος φορολογίας κατά την απόκτηση ακινήτου με αγορά είναι ο χρόνος σύνταξης του μεταβιβαστικού συμβολαίου. Κατά την απόκτηση ακινήτου με γονική παροχή, χρόνος φορολογίας είναι ο χρόνος σύνταξης του μεταβιβαστικού συμβολαίου ή ο χρόνος στον οποίο μετατίθεται η γένεση της φορολογικής υποχρέωσης (άρθρα 39 και 40 ν. 2961/2001). Επίσης, χρόνος φορολογίας κατά την απόκτηση ακινήτου αιτία κληρονομίας είναι ο χρόνος του θανάτου ή ο χρόνος στον οποίο μετατίθεται η γένεση της φορολογικής υποχρέωσης.
• Ήδη με τον ν. 4555/2018 «Μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης – Εμβάθυνση της Δημοκρατίας – Ενίσχυση της Συμμετοχής – Βελτίωση της οικονομικής και αναπτυξιακής λειτουργίας των Ο.Τ.Α. [Πρόγραμμα «Κλεισθένης Ι»] (Α’ 133), τροποποιήθηκε ο ν. 3852/2010 και τα τοπικά και δημοτικά διαμερίσματα μετονομάστηκαν σε δημοτικές κοινότητες.
• Σύμφωνα, δε, με την υπό στοιχεία 2846/Β4-461 απόφαση του προέδρου της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής με θέμα τα αποτελέσματα της απογραφής πληθυσμού- κατοικιών έτους 2021 που αφορά τον μόνιμο πληθυσμό (Β’ 2802/26-4-2023), τα αποτελέσματα αποτυπώνονται κατά Αποκεντρωμένη Διοίκηση, Περιφέρεια, Περιφερειακή Ενότητα, Δήμο, Δημοτική Ενότητα και Δημοτική Κοινότητα.
• Εν όψει των ανωτέρω, για τον έλεγχο της πλήρωσης του πληθυσμιακού κριτηρίου για τη χορήγηση απαλλαγής α’ κατοικίας κατά την απόκτηση ακινήτων με αγορά, γονική παροχή ή κληρονομιά με χρόνο φορολογίας την 26-4-2023 και μετά, λαμβάνεται υπόψη ο πληθυσμός της δημοτικής κοινότητας ή ο πληθυσμός της δημοτικής ενότητας, εφόσον αυτή στερείται περαιτέρω διοικητικής υποδιαίρεσης, όπως αυτός προκύπτει από την απογραφή πληθυσμού – κατοικιών έτους 2021 που αφορά τον μόνιμο πληθυσμό.

 naftemporiki