Το 2017 το υπουργείο Ναυτιλίας ψήφισε το Νόμο 4504/2017, ο οποίος τυπικά αφορούσε στην «δια βίου εκπαίδευση προσωπικού, ενδυνάμωση της διαφάνειας και της αξιοκρατίας, συμπλήρωση διατάξεων για λιμενικά έργα» κ.λπ. Ωστόσο, σε αυτό το νόμο περιλαμβανόταν το έκτοτε περιβόητο άρθρο 105, περί «Παροχής λιμενικών υπηρεσιών παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων πλοίων και καταλοίπων φορτίου».
Όπως επισημαίνουν γνώστες των ναυτιλιακών και ιδιαιτέρως των λιμενικών θεμάτων, ο μόνος σκοπός του άρθρου 105 ήταν να παρερμηνεύει τον Κανονισμό 352/2017, ο οποίος αποτελεί μεταφορά στα καθ' ημάς όσων ισχύουν σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Εξυπακούεται ότι από η παρερμηνεία του Κανονισμού 352/2017 με το άρθρο 105 θα απέβαινε εις βάρος του ελληνικού δημοσίου.
Αντιθέτως, η παρερμηνεία του νόμου θα εξυπηρετούσε ιδανικά πχ τον πιο ισχυρό επιχειρηματία του κλάδου και γνωστό για την αμοιβαία συμπάθεια που τον συνέδεε με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ κ. Ιωάννη Πολυχρονόπουλου, ιδιοκτήτη του ομίλου εταιρειών «Polyeco» και «Τεχνική Προστασίας Περιβάλλοντος».
Ο Ιωάννης Πολυχρονόπουλος (αριστερά) και ο Παναγιώτης-Ιάσων Αγγελόπουλος, πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων
Είναι χαρακτηριστικό ότι, όταν η νυν κυβέρνηση, με το νόμο 4676/2020 προχώρησε στην ακύρωση του «αμαρτωλού» άρθρου 105 προκειμένου να αποκαταστήσει τη νομιμότητα, η ΡΑΛ επισήμως επικρότησε. Και παραδέχθηκε ότι η κατάργηση του άρθρου 105 είναι λογική απόφαση και πως η κίνηση αυτή υπακούει στους νόμους.
Παρόλα αυτά, λίγες μέρες πριν από την ακύρωση του άρθρου 105, η ΡΑΛ δημοσίευσε πρότυπα πρόσκλησης ενδιαφέροντος σχετικά με το πώς τα λιμάνια θα πρέπει να αναζητούν παρόχους διαχείρισης αποβλήτων και καταλοίπων πλοίων. Δηλαδή η ΡΑΛ δεν δίστασε να προβεί σε νέες παρερμηνείες και σε εισαγωγή αμφιλεγόμενων ως προς τη νομιμότητά τους διατάξεων.
Εκπρόσωποι των διοικήσεων των λιμένων λένε ότι η ΡΑΛ συνέταξε πρότυπα προσκλήσεων συγκεκριμένα για την υπηρεσία της διαχείρισης αποβλήτων και καταλοίπων και μόνο, τα οποία αποτελούν μια αυθαίρετη ερμηνεία του Κανονισμού 352/2017, εν τέλει πολύ χειρότερη από την παρερμηνεία που γινόταν με το άρθρο 105.
Παρά την κατάργηση του άρθρου 105 με τον νόμο 4676/2020, η ΡΑΛ δεν έχει ανακαλέσει ακόμη τα επίμαχα πρότυπα (τα οποία στηρίζονται στο καταργημένο άρθρο νόμου), προκαλώντας σύγχυση στους λιμένες. Αν οι φορείς διαχείρισης των λιμένων ακολουθήσουν τις οδηγίες της ΡΑΛ, θα ικανοποιήσουν μεν τις προθέσεις της, αλλά ταυτόχρονα διατρέχουν κίνδυνο να υποστούν κυρώσεις για ενέργειες που αντιβαίνουν του κανονισμού ΕΕ 352/3017.
Απόδειξη των ως άνω είναι ότι όλη η σπουδή της ΡΑΛ για την εφαρμογή του κανονισμού 352/2017 περιορίζεται μόνο στην «ενδιαφέρουσα» όπως δεν διστάζει να καταγράψει, υπηρεσία της διαχείρισης αποβλήτων πλοίων και μόνο. Ενώ ο Κανονισμός, όπως ρητώς αναφέρει στο άρθρο 1, εφαρμόζεται σε άλλες έξι υπηρεσίες, οι οποίες προφανώς δεν παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την ΡΑΛ.
Επίσης, με οδηγία της η ΡΑΛ αποπειράται να επιβάλει στους φορείς διαχείρισης λιμένων δικά της κριτήρια επιλογής παρόχων. Με τη στάση της αυτή η Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων εκτίθεται στην μομφή ότι παρακάμπτει τον Κανονισμό επειδή πιέζεται από τους εργολάβους του κλάδου -και δη από μία συγκεκριμένη εταιρεία, την «Τεχνική Προστασίας Περιβάλλοντος» του κ. Ιωάννη Πολυχρονόπουλου, η οποία έχει επανειλημμένως κατηγορηθεί για μονοπωλιακές τακτικές στη διεκδίκηση έργων, καθώς και εξαιρετικά αμφιλεγόμενες πρακτικές στην εκτέλεσή τους. Μάλιστα, επειδή τα περισσότερα από αυτά τα έργα είναι μεγάλα και πολυσυζητημένα (όπως η ρύπανση του Σαρωνικού από το «Αγία Ζώνη»), η εν λόγω εταιρεία έχει βρεθεί ακόμη και υπόλογη ενώπιον της δικαιοσύνης.
Εν ολίγοις η ΡΑΛ προσπάθησε να εμποδίσει τους φορείς διαχείρισης των λιμένων της χώρας να εφαρμόζουν τον ευρωπαϊκό κανονισμό, σύμφωνα με τον οποίον υποχρεούνται να απαιτούν εξοπλισμό ορισμένου επιπέδου, προσωπικό με συγκεκριμένα επαγγελματικά προσόντα και εμπειρία (τα λεγόμενα «εχέγγυα αξιοπιστίας») από τους υποψήφιους παρόχους υπηρεσιών.
Σαν να μην έφταναν αυτά, η ΡΑΛ επιβάλει δικά της όρια και περιορισμούς στις δυνατότητες των φορέων, τα οποία δεν αναφέρονται ούτε προκύπτουν από κανένα σημείο του Κανονισμού. Στο άρθρο 6 σχετικής της απόφασης αναφέρει: «Σε περίπτωση που κατόπιν περιορισμού υπάρχει μόνο ένας πάροχος, ο περιορισμός αυτός θα πρέπει να μην υπερβαίνει το χρονικό διάστημα των δύο ετών, αφού στην ουσία πρόκειται για μορφή άμεσης ανάθεσης της σχετικής υπηρεσίας. Έτσι, για την ταυτότητα του λόγου θα πρέπει να τύχει εφαρμογής, κατά διασταλτική ερμηνεία, η διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 7 του Κανονισμού, η οποία ορίζει ότι κατά το διάστημα της διετίας που ισχύει η από ένθετη ανάθεση, ο φορέας διαχείρισης του λιμένα κινεί νέα διαδικασία επιλογής παρόχου. Επίσης, ο περιορισμός του αριθμού των παρόχων, ακόμη και εάν οι απομένοντες πάροχοι είναι δύο ή περισσότεροι, θα πρέπει να επανεξετάζεται από το λιμάνι ανά διετία με επανάληψη της όλης διαδικασίας, για τους ίδιους παραπάνω λόγους».
Με απλά λόγια, η ΡΑΛ φαίνεται να προνοεί και για το ενδεχόμενο που ο εκάστοτε ευνοούμενός της -με πρώτον υποψήφιο τον κ. Ιωάννη Πολυχρονόπουλο- δεν θα πάρει κάποιο έργο. Στην περίπτωση αυτή, ο ανταγωνιστής του θα έχει δουλειά μόνο για δύο χρόνια.
Επιπροσθέτως, ενώ ο ίδιος ο Κανονισμός 352/2017 εναποθέτει στην ευχέρεια των λιμένων -που είναι και οι πλέον αρμόδιοι- να επιλέξουν τον τρόπο ανάθεσης των λιμενικών υπηρεσιών, η ΡΑΛ αυθαίρετα επιβάλει στους λιμένες δύο επιλογές: Μόνο για την λιμενική υπηρεσία της διαχείρισης αποβλήτων πλοίων και συγκεκριμένα την επιβολή ελάχιστων απαιτήσεων, και τον περιορισμό αριθμού παρόχων. Παρακάμπτοντας τα όσα αναφέρει ο Κανονισμός για την ελεύθερη δυνατότητα επιλογής των λιμένων.
Όλα τα παραπάνω θυμίζουν έντονα κινήσεις πανικού, από μία Αρχή η οποία τρέχει γύρω από την ουρά της και αυτο-υποβαθμίζεται. Καταρρακώνοντας το ίδιο της το κύρος, καθώς περιφρονεί το σκοπό της ίδρυσής της.
Όπου λιμάνι και καημός: Η ιστορία της ΡΑΛ
Το Μάιο του 2014, όταν συστήθηκε η Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων ως Αυτοτελής Δημόσια Υπηρεσία στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου, με διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, αλλά και αργότερα όταν μετατράπηκε (το Μάιο του 2016) σε Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή, πολλοί θεώρησαν πως θα αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο διασφάλισης της νομιμότητας στον κλάδο.
Αποστολή της, άλλωστε, ήταν η εποπτεία και η διασφάλιση της νομιμότητας των σχέσεων μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών φορέων του εθνικού λιμενικού συστήματος, με έμφαση στην τήρηση της συμβατικής τάξης και την εφαρμογή της νομοθεσίας.
Πολύ απλά η ΡΑΛ δημιουργήθηκε για να αποτελεί μια βασική «υποδομή» για την τήρηση της νομιμότητας, προστατεύοντας τους χρήστες των λιμένων, άμεσους και έμμεσους, τους ίδιους τους λιμένες, το Ελληνικό Δημόσιο, τους παρόχους και τις προγραμματισμένες επενδύσεις. Φυσικά, κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί πως από «Ανεξάρτητη Αρχή» θα μετατρέπονταν τελικά σε «Ανεξέλεγκτη Αρχή», σύμφωνα με τη νοοτροπία του ΣΥΡΙΖΑ.
Και, όντως, το 2017 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ φρόντισε ώστε να οδηγήσει τη ΡΑΛ στο δικό του... ασφαλές λιμάνι. Δηλαδή να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχό της, ορίζοντας τα δικά της «παιδιά», τα περήφανα τέκνα της «δρακογενιάς», στη διοίκησή της.
Ο κ. Γιάννης Πλακιωτάκης μάλιστα, υπό την ιδιότητά του ως τομεάρχη Ναυτιλίας της Νέας Δημοκρατίας, αντιλαμβανόμενος το βάθος της παρατυπίας και το τι μπορεί να ακολουθήσει, είχε απευθύνει ερώτηση προς τον τότε Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Παναγιώτη Κουρουμπλή, με θέμα την «Παράτυπη εκλογή της Διοίκησης της Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων».
Η εμπλοκή του κ. Κουρουμπλή στη νέα διοίκηση της ΡΑΛ είχε ως αποτέλεσμα να διοριστούν στενοί του συνεργάτες και να συμμετέχουν στελέχη τα οποία, εκτός από το ότι τύγχαναν ευνοούμενοι του υπουργού, δεν ήταν καθόλου βέβαιο πως διέθεταν τα απαραίτητα προσόντα για τις θέσεις που αναλάμβαναν.
Ιδιαίτερα έντονες ήταν οι αντιδράσεις για το διορισμό στη θέση του προέδρου της ΡΑΛ του στενού συνεργάτη του κ. Κουρουμπλή στο υπουργείο Ναυτιλίας. Το ίδιο και ο διορισμός ως μέλους της νέας διοίκησης της ΡΑΛ στενής συνεργάτιδάς του, η οποία αναλάμβανε σημαντικές θέσεις σε κάθε υπουργείο που αναλάμβανε Παναγιώτης Κουρουμπλής. Οι επιλογές των συγκεκριμένων προσώπων ήγειραν μείζον πολιτικό και θεσμικό θέμα. Επί της ουσίας πρόκειται για ένα σκάνδαλο το οποίο διαρκεί ως σήμερα. Με συνοπτικές διαδικασίες, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μετέτρεψε την ΡΑΛ σε ένα παραμάγαζο του κόμματος και ένα όργανο εξυπηρέτησης συμφερόντων.
Τι γίνεται σήμερα
Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Ναυτιλίας, έχοντας λάβει γνώση των αμφιλεγόμενων ενεργειών της Αρχής και έχοντας την αρμοδιότητα να ελέγχει και να εποπτεύει τους λιμένες, να χαράσσει τη στρατηγική ανάπτυξή τους και να τηρεί την νομιμότητα των διαδικασιών, απέστειλε σχετικό επίσημο έγγραφο στον πρόεδρο της ΡΑΛ. Επισημαίνοντάς πως η τήρηση των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας δεν είναι επιλογή, αλλά απαίτηση, έτσι ώστε να γνωρίζουν και οι λιμένες της Ελλάδας τι πρέπει να κάνουν.
Η απάντηση της ΡΑΛ που ακολούθησε, απέδειξε τη φιλοσοφία που επικρατεί και παραμένει απαράλλαχτη από την εποχή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Με μία μακροσκελή, πολυσέλιδη επιστολή, η ΡΑΛ δήλωνε ότι αυτή είναι ανεξάρτητη αρχή και δεν εποπτεύεται από κανέναν, χωρίς να κάνει καμία απολύτως αναφορά για τις παρερμηνείες της και τις παρατυπίες της.
Από τη δική της πλευρά η ΕΛΙΜΕ (Ένωση Λιμένων Ελλάδας), με επίσημο έγγραφό της στο Υπουργείο Ναυτιλίας ζητά την άμεση παρέμβασή του για την εξυγίανση της ΡΑΛ και την αποκατάσταση της έννομης τάξης. Όμως, η διοίκηση της ΡΑΛ, αντί να συμμορφωθεί έστω και αργά, αντί να τηρήσει τις διατάξεις του Κανονισμού και να καθοδηγήσει ορθώς τους λιμένες, χρησιμοποιεί τις καταγγελίες που έχει δεχτεί από τον γνωστό στο χώρο κ. Ιωάννη Πολυχρονόπουλο, ιδιοκτήτη του ομίλου εταιρειών «Polyeco» και «Τεχνική Προστασίας Περιβάλλοντος», καλώντας τους λιμένες να απολογηθούν ενώπιον όχι μονό της Αρχής αλλά και ενός τρίτου εμπλεκόμενου.
Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι, δυστυχώς, η ΡΑΛ ακόμη και σήμερα αρνείται να εγκαταλείψει τη νοοτροπία περί «μαγαζιών» του ΣΥΡΙΖΑ. Παρερμηνεύοντας, δε, εσκεμμένα τον Κανονισμό της ΕΕ 352/2017 εκθέτει ανεπανόρθωτα την Ελλάδα στην Ενωμένη Ευρώπη.
protothema
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου