Επανέρχονται από το 2016 εθνική σύνταξη και ρήτρα μηδενικού ελλείματος

Eπανέρχονται από το 2016, και μάλιστα επί τα χείρω, με διαφορετικό... ένδυμα, δύο κεντρικές πολιτικές επιλογές των προηγούμενων κυβερνήσεων, τις οποίες ξόρκιζε για ένα χρόνο η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για τον νόμο 3863 του 2010, τον πρώτο ασφαλιστικό - μνημονιακό νόμο που έμεινε γνωστός ως νόμος Λοβέρδου - Κουτρουμάνη, πάνω στον οποίο πατάει το υπουργείο Εργασίας προκειμένου να εφαρμόσει την εθνική σύνταξη και τη συμπλήρωσή της με την ανταποδοτική, αλλά και για τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος, την οποία έχει αποδεχθεί πολλαπλά η κυβέρνηση μέσω της μνημονιακής δέσμευσης να μη χρηματοδοτεί το κράτος τα ελλείμματα των επικουρικών ταμείων.

Μάλιστα, ειδικά για τις κύριες συντάξεις, στο υπουργείο Εργασίας επεξεργάζονται μια σημαντικά δυσμενέστερη εκδοχή του νόμου Λοβέρδου - Κουτρουμάνη, καθώς ακόμη κι αν υπάρξουν μικρές διαφοροποιήσεις στο ποσοστό αναπλήρωσης βάσει του οποίου θα υπολογίζονται οι νέες συντάξεις, επιδιώκεται μια θεαματική ανατροπή: Ενώ ο νόμος του 2010 προέβλεπε ένα πολύ μεγάλο μεταβατικό στάδιο, με διπλό σύστημα υπολογισμού των συντάξεων έως το 2045, το σχέδιο Κατρούγκαλου προβλέπει ότι οι αλλαγές θα ξεκινήσουν άμεσα και θα είναι καθολικές. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, δεν θα υπάρχει μεταβατικό στάδιο, γεγονός που οδηγεί την «ωρίμαση» και κυρίως την ολοκλήρωση του νόμου 3863 σχεδόν 30 χρόνια νωρίτερα. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, στα σενάρια που ήδη έχουν αποσταλεί προς έγκριση στο κουαρτέτο των δανειστών, τα ποσοστά αναπλήρωσης σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί και να φθάνουν το 60% - 65% (εθνική και αναλογική), παρότι οι δανειστές επιμένουν στο 48% - 55%. Παράλληλα, όπως και το 2010, οι εκπρόσωποι των πιστωτών ζητούν εισοδηματικά κριτήρια στην εθνική σύνταξη.

Αλλά και στις επικουρικές συντάξεις, η δέσμευση για μηδενικό έλλειμμα παραμένει ισχυρή και βάσει του κεντρικού σεναρίου που επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας θα επιτευχθεί όχι με οριζόντιες μειώσεις (όπως έκανε ο πρώην υπουργός Γιάννης Βρούτσης), αλλά με κλιμακωτές μειώσεις, που για τις πολύ υψηλές συντάξεις μπορεί και να ξεπερνούν το 25%, προστατεύοντας μόνο τις παροχές έως 150-165 ευρώ. Δεν αποκλείεται ένα μέρος του ελλείμματος να καλυφθεί από την περιουσία του ΕΤΕΑ, θα αυξηθεί σημαντικά, με την ένταξη στο υπερεπικουρικό και των επαγγελματικών ταμείων υποχρεωτικής ασφάλισης που δίνουν επικουρικές συντάξεις, των οποίων τα υπό διαχείριση κεφάλαια εκτιμώνται σε περίπου 1 δισ. ευρώ. Το σενάριο αυτό, πάντως, θα χρησιμοποιηθεί όταν και αν «δυσκολέψουν» οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές. Σημαντικό ρόλο στον σχεδιασμό αλλά και στη σκληρή διαπραγμάτευση που αναμένεται να διεξαχθεί μεταξύ κυβέρνησης - πιστωτών από τις 7 Δεκεμβρίου και μετά, διαδραματίζει η επιμονή της κυβέρνησης για αύξηση των εισφορών, κατά 2 μονάδες, μία που θα επωμισθούν εξ ολοκλήρου οι εργοδότες και θα κατευθυνθεί στις κύριες συντάξεις και μία που θα τη μοιραστούν εργοδότες και εργαζόμενοι και θα χρηματοδοτήσει τα ελλείμματα των επικουρικών.

Μεγάλες αντιδράσεις προκαλεί και η ενοποίηση σε ένα υπερταμείο όλων των κύριων συντάξεων, με στόχο την εφαρμογή ενιαίων κανόνων για όλους. Αν και στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας θα περιγράφεται η κεντρική αρχή της ενοποίησης και όλες οι λεπτομέρειες θα καθοριστούν και θα εξειδικευθούν στη συνέχεια, με υπουργικές αποφάσεις, στόχος είναι η εφαρμογή ενός ενιαίου κανονισμού παροχών - εισφορών για όλους τους ασφαλισμένους. Αυτό κρύβει νέες ανατροπές, αύξηση εισφορών και μείωση παροχών, αλλά και ενοποίηση περιουσιών, κάτι που αναμένεται να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από την ομάδα των ασφαλισμένων σε Ταμεία που ακόμη διαθέτουν κάποια αποθεματικά. Πονοκέφαλο αναμένεται να προκαλέσει και η κατάργηση του ΕΚΑΣ, καθώς ήδη έγινε η αρχή με την περικοπή 223 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2016.

kathimerini