Ποιοί έκλαιγαν (και κλαίνε ακόμη) στην Πλατεία Kλαυθμώνος και ονομάστηκε έτσι

Πλατεία Κλαυθμώνος εν έτει 1913

Με αφορμή τη συγκέντρωση διαμαρτυρίας συνταξιούχων στην πλατεία Κλαυθμώνος σήμερα Παρασκευή, οι οποίοι ζητούν την αποκατάσταση των συντάξεων τους και δημόσια δωρεάν υγεία θα κάνουμε μια αναδρομή στο 1878 όταν εκεί έκλαιγαν δημόσιοι υπάλληλοι.

Το όνομα αυτής της πλατείας οφείλεται στο ότι στην προ του 1909 περίοδο, οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν ήταν μόνιμοι. Τότε λοιπόν οι απολυμένοι, οι «Παυσανίες» όπως τους έλεγαν, πήγαιναν εμπρός από το Υπουργείο Εσωτερικών που ήταν στην πλατεία αυτή και με κλάματα και θρήνους («κλαυθμούς») παρακαλούσαν να τους ξαναπροσλάβουν.

Δεδομένου ότι τέτοιες απολύσεις συνέβαιναν τακτικά σε κάθε αλλαγή κυβερνήσεως, οι σκηνές αυτές ήταν αρκετά συχνές στην πλατεία. Ανάδοχος της ονομασίας ήταν πάντως ο συγγραφέας και κατόπιν ακαδημαϊκός Δημήτρης Γρ. Καμπούρογλου, που πρώτος ονόμασε την πλατεία «Κλαυθμώνος» σε ένα χρονογράφημα του στην «Εστία» το 1878.

Η πλατεία Κλαυθμώνος είναι ο πρώτος χώρος που δεντροφυτεύτηκε στην Αθήνα. Για το σκοπό αυτό ο βασιλιάς της Βαυαρίας Λουδοβίκος έστειλε τον ειδικό κηποτεχνικό Σμάρατ. Στη δυτική πλευρά της υπήρχαν οι τρεις συνεχόμενες οικίες των Βούρου, Μαστρονικόλα και Αφθονίδου, όπου έμειναν αρχικά οι βασιλείς Οθων και Αμαλία μετά τους γάμους τους.

Στα σπίτια αυτά (όσα σώζονται) στεγάζεται σήμερα το «Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών». Στην πλατεία υπήρχαν επίσης τα κτίρια των Υπουργείων Εσωτερικών και Οικονομικών. Πολλές περιπέτειες πέρασε η επίσημη ονομασία της πλατείας. Στο αρχικό σχέδιο της πόλεως των Αθηνών (του von Klentze) λεγόταν «Πλατεία Αισχύλου». Κατόπιν ονομάστηκε «Πλατεία Νομισματοκοπείου» γιατί εκεί ήταν το κτίριο του Νομισματοκοπείου. Στη συνέχεια η πλατεία ονομάστηκε «25ης Μαρτίου», όνομα που κράτησε για πολλά χρόνια. Κατόπιν μετονομάστηκε σε «Πλατεία Δημοκρατίας» και μετά πήρε και επίσημα πλέον το όνομα με το οποίο ήταν πάντοτε γνωστή, «Πλατεία Κλαυθμώνος». Τέλος τον Ιούνιο του 1989 μετονομάστηκε σε «Πλατεία Εθνικής Συμφιλιώσεως» με την αφορμή των αποκαλυπτηρίων του ομώνυμου μνημείου στην πλατεία.

Το κτήριο του Υπουργείου οικονομικών που βρισκόταν επί της πλατείας Κλαυθμώνος κατεδαφίστηκε το 1939.

Ο συγκεκριμένος χαρακτηρισμός δόθηκε, γύρω στα 1878, από το Δημήτριο Καμπούρογλου σε ένα χρονογράφημα του στην «Εστία» το 1878, αναφέρει σχετικά : «Κατά το έτος 1878 έτυχε να καθήσω στο καφενεδάκι του κήπου του Υπουργείου Οικονομικών, το γνωστόν ως καφενείον του κυρ Παντελή, επιστάτου άλλοτε του γυμνάσιου στο Βαρβάκειον. Κείνη την ημέρα λοιπόν είδα κάποια εξαιρετική κίνηση, από Παυσανίας (Παυσανίες: αυτοί που παύονται από την εργασία τους) και Θεσιθήρας που είχαν αποτυπωμένων στην μορφή τους, άλλοι οδύνη, άλλοι άνοιαν και άλλοι αμοιβαίαν ελπίδα. Εσκέφθηκα τότε να περιγράψω ό,τι είδα και εδημόσιευσα στο περιοδικό «Εστία» ένα σατιρικό σημείωμα με την επιγραφήν: «Ο κήπος του Κλαυθμώνος», χωρίς να φανταστώ, πως άθελά μου έγινα και νονός του κήπου αυτού».

iefimerida