ΙΟΒΕ: Φόβοι για ύφεση άνω του 4,6% το 2013

Τον κώδωνα του κινδύνου για επιστροφή σε καθεστώς αβεβαιότητας κρούει το ΙΟΒΕ το οποίο εκτιμά ότι αν συμβεί αυτό θα επιδεινώσει την επιχειρηματική και καταναλωτική εμπιστοσύνη, επισημαίνοντας ότι η επανάκαμψη των καταθέσεων μπορεί να αντιστραφεί.

Αυτό αναφέρθηκε το πρωί της Δευτέρας κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της Έκθεσης για την Ελληνική Οικονομία το πρώτο τρίμηνο του 2013 του ΙΟΒΕ από την οποία προκύπτει ότι η ύφεση εφέτος σύμφωνα με το αισιόδοξο σενάριο θα ανέλθει στο 4,6%.

Σύμφωνα με τον κ. Ραφαήλ Μωυσή το πρόγραμμα στην Ελλάδα μπορεί να βγει αρκεί να ακολουθηθεί αυστηρά και να υλοποιηθούν οι προϋποθέσεις και οι δεσμεύσεις που αναφέρονται στο Μνημόνιο. Ο ίδιος επεσήμανε ωστόσο ότι το κρίσιμο ραντεβού με την Τρόικα δεν είναι αυτό που βρίσκεται σε εξέλιξη τις ημέρες αυτές αλλά αυτό που έχει προγραμματιστεί για το καλοκαίρι

Όπως επισημάνθηκε το πρόβλημα της ανεργίας παραμένει το νούμερο ένα πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας με τον κ

. Οδυσσέα Κυριακόπουλο να δηλώνει “πέρυσι χάθηκαν 250.000 θέσεις εργασίας από τον ιδιωτικό τομέα και δεν ευαισθητοποιείται κανείς την ίδια ώρα που η ελληνική πολιτεία αδυνατεί να απομακρύνει τους επίορκους υπαλλήλους του δημοσίου τομέα”. Για να διερωτηθεί “πόσο πλέον πρέπει και περιμένει ο Έλληνας φορολογούμενος για να απομακρυνθούν οι επίορκοι”.

Απαντώντας σε ερώτηση για το αν υπάρχει ενδεχόμενο “κουρέματος” καταθέσεων στην Ελλάδα, οι εκπρόσωποι του ΙΟΒΕ σημείωσαν ότι “δεν είναι επιλογή για την Ελλάδα. Για εμάς δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα. Δεν ξέρω σε άλλες χώρες τι θα γίνει”.

“Τα πράγματα (Ελλάδα - Κύπρος) δεν είναι συγκρίσιμα. Έχουν εξασφαλιστεί τα χρήματα για την ανακεφαλαιοποιηση των ελληνικών τραπεζών. Δεν βλέπω να οδηγούμαστε σε τέτοιες λύσεις. Είναι υποθετικό σενάριο σε αυτή τη φάση “, σημείωσε ο κ. Κυριακόπουλος.

Σχετικά με τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας εκτός από το “αρνητικό” σενάριο για επιστροφή σε καθεστώς αβεβαιότητας τα στελέχη του ΙΟΒΕ δεν αποκλείουν ένα θετικό σοκ το οποίο συνδέουν με την ενδεχόμενη αύξηση της τουριστικής κίνησης το καλοκαίρι αλλά και το επενδυτικό ενδιαφέρον που εκδηλώνεται από ξένους και έλληνες επενδυτές.

Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ:

· Είναι αρκετά πιθανό η ύφεση να επιδεινωθεί το 2013 σε σχέση με την προηγούμενη πρόβλεψη του ΙΟΒΕ (4,6%), αν και θα είναι σε κάθε περίπτωση ηπιότερη του 2012. Όπως επισημαίνεται, οι πρόσφατες εξελίξεις γύρω από την Κύπρο γεννούν νέα δεδομένα, διαδικασία που ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί. Επομένως, η επίδρασή τους στην ελληνική οικονομία δεν είναι δυνατό προς το παρόν να αποτιμηθεί με σχετική βεβαιότητα. Από την άλλη πλευρά, εμφατικότερη πορεία υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων και ευόδωση του αυξημένου επενδυτικού ενδιαφέροντος, μπορεί να λειτουργήσει με θετικό τρόπο στην οικονομία.

Το ΙΟΒΕ σημειώνει ότι η υλοποίηση των εκτεταμένων δημοσιονομικών παρεμβάσεων που αποφασίστηκαν για το 2013, ύψους €9,5 δισεκ., εκ των οποίων €7,4 δισεκ. στην πλευρά των δημόσιων δαπανών (κυρίως συντάξεις, μισθοί, επιδόματα) θα έχει και φέτος σημαντικό αντίκτυπο στα εισοδήματα, στη ζήτηση, τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα και ακολούθως στην παραγωγική δραστηριότητα, οξύνοντας περαιτέρω την ανεργία.

Η πτώση των επενδύσεων το 2013 θα είναι η ηπιότερη σε σχέση με το 2012, στην περιοχή του 10%, ενώ αναμένεται και περιορισμός των καταναλωτικών δυνατοτήτων του ιδιωτικού τομέα φέτος, περίπου στα περυσινά επίπεδα (~-9,0%). Πτώση θα υπάρξει και στη δημόσια κατανάλωση το 2013, ισχυρότερη από ότι το 2012.

Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ διαβλέπει πιθανή η μικρή ενίσχυση των εξαγωγών υπηρεσιών από την υψηλότερη τουριστική κίνηση, αλλά και υποχώρηση των εισαγωγών η οποία θα οδηγήσει σε νέα συρρίκνωση του ελλείμματος του ισοζυγίου εξωτερικού τομέα το 2013, σε εθνικολογιστικούς όρους, που δεν αποκλείεται να είναι πλεονασματικό.

Παράλληλα, το ΙΟΒΕ προβλέπει:

· Άνοδο της ανεργίας για ακόμα ένα χρόνο το 2013, στο 27,6%

· Σταθερότητα τιμών το 2013, στο ελάχιστο επίπεδο των τελευταίων 40 ετών. Ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα είναι φέτος μηδενικός, δηλαδή για πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες θα έχουμε σταθερότητα τιμών.

Τα «καλά» και τα «κακά» νέα

Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ τους πρώτους μήνες του έτους αφενός υπήρξαν «καλά» νέα, στα οποία περιλαμβάνει:

· Τις εξελίξεις στα ισοζύγια εσωτερικής και εξωτερικής διαχείρισης που στο παρελθόν, με τα «διπλά ελλείμματα» αποτέλεσαν την γενεσιουργό αιτία του σημερινού χρέους και των συνεπακόλουθων δεινών. Το γενικό ισοζύγιο της κυβέρνησης το πρώτο δίμηνο του τρέχοντος έτους ήταν θετικό, παρουσιάζοντας πλεόνασμα €72 εκατ., όμως στις αρχές του 2012 το πλεόνασμά του έφτανε τα € 2,3 δις. Σε ότι αφορά το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών, το έλλειμμά του διαμορφώθηκε τον Ιανουάριο στα €221,6 εκ., 84,7% χαμηλότερα από ότι τον ίδιο μήνα πέρυσι (€1,45 δις.).

· Θετική εξέλιξη αποτέλεσε επίσης η βελτίωση του οικονομικού κλίματος που αποτυπώθηκε στην Έρευνα Συγκυρίας του ΙΟΒΕ επί τέσσερις συνεχείς μήνες.

· Η εκπλήρωση των συγκεκριμένων όρων που είχαν τεθεί στο πλαίσιο της απόφασης του Eurogroup της 26ης Νοεμβρίου 2012 επέτρεψαν την εκταμίευση της συμπληρωματικής 2ης και της 3ης δόσης των € 9,2 δισ. και 2,8 δισ. από τη λεγόμενη υπέρ-δόση του προγράμματος χρηματοδοτικής ενίσχυσης, με την τελευταία της δόση να κρίνεται αυτό το διάστημα.

· Θετικές ειδήσεις ήρθαν επίσης στο μικροοικονομικό σκέλος της οικονομίας, με προεξέχουσες την ολοκλήρωση της σιδηροδρομικής σύνδεσης Ικονίου – Θριασίου πεδίου, αλλά και οι ειδήσεις για μεταφορά μέρους παραγωγής από σημαντικές πολυεθνικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα

· Επίσης θετικές παρουσιάζονταν, τουλάχιστον κατά τις πρώτες 10 εβδομάδες, οι εξελίξεις στον εγχώριο τραπεζικό τομέα, όπου ομαλοποιούνταν σταδιακά οι συνθήκες ρευστότητας καθώς επιταχυνόταν η επανάκαμψη των καταθέσεων.

Τα προβλήματα

Παράγων προβληματισμού, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ παραμένει το γεγονός ότι η ύφεση εξακολουθεί να είναι έντονη, αν και στο τελευταίο τρίμηνο του 2012 υπήρξε μικρότερη από όση ήταν στο αντίστοιχο τρίμηνο του 2011 (5,7% έναντι 7,9%). Τον Ιανουάριο σημειώθηκε μικρή πτώση της βιομηχανικής παραγωγής, μείωση των νέων παραγγελιών στη βιομηχανία καθώς και μεγάλη πτώση του κύκλου εργασιών στο λιανικό εμπόριο.

Πρόβλημα τεράστιας οικονομικής και κοινωνικής σημασίας παραμένει το υψηλό ποσοστό της ανεργίας (στο 26,4% τον Δεκέμβριο) τόσο ως προς τα απόλυτα μεγέθη, όσο και ως προς τη διάρθρωσή της και ειδικά την εξέλιξη τη μακροχρόνιας ανεργίας, αλλά και της ανεργίας των νέων.

Σε στοιχείο σοβαρού προβληματισμού επίσης εξελίσσεται η αδυναμία είσπραξης εσόδων που αποδίδεται αφ’ ενός στην καθυστέρηση καταβολής οφειλών από τη «μη φοροδιαφεύγουσα» μερίδα του πληθυσμού

Παράγοντα προβληματισμού αποτελεί οπωσδήποτε η ένταση που δημιουργείται γύρω από υφιστάμενες ή σχεδιαζόμενες επενδύσεις, καθώς αυτές αξιολογούνται ως μια εικόνα αντίδρασης σε κάθε επενδυτική προσπάθεια της χώρας.

Η οικονομική πολιτική εξαντλείται στην «στρατηγική της δόσης»! Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, το παραπάνω αναμενόμενο και σχετικά «ισορροπημένο» σκηνικό, ανατράπηκε τις τελευταίες τρεις εβδομάδες του τριμήνου ως συνέπεια δύο σημαντικών αρνητικών εξελίξεων: Τα δραματικά γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Κύπρο αποτέλεσαν, προφανώς, τη μία

. Αυτά, εκτός από την τοπική διάσταση, την επίδραση δηλαδή που έχουν στους Κύπριους πολίτες και στην τοπική οικονομία, έχουν μια ευρύτερη και ακόμη σοβαρότερη διάσταση, αφού τα μέτρα που επιλέχθηκαν να εφαρμοστούν, θίγουν και παραβιάζουν θεμελιώδεις και διεθνώς καθιερωμένους θεσμούς και αρχές.

Είχε όμως προηγηθεί χρονικά μια άλλη εξέλιξη στην Αθήνα, όχι βέβαια τόσο εκρηκτικού χαρακτήρα όπως τα γεγονότα της Κύπρου αλλά επίσης αρνητική για την εικόνα και τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Αυτή υπήρξε η επιστροφή στο καθεστώς δυστοκίας στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα κατά την τελευταία επίσκεψή της και η (καθυστερημένη ή μη) καταβολή της τελευταίας δόσης από την εναπομένουσα χρηματοδοτική ενίσχυση.

Η εικόνα της ελληνικής οικονομίας είχε έτσι υποστεί πλήγμα πριν την εκδήλωση της κυπριακής κρίσης, με χαρακτηριστική συνέπεια τα περιθώρια αποδόσεων των 10-ετών ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου έναντι των αποδόσεων των αντιστοίχων γερμανικών τίτλων να γυρίσουν σε έντονα ανοδική τάση όταν διαπιστώθηκε η καθυστέρηση ολοκλήρωσης της αξιολόγησης από την τρόικα.

Η εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα ανέδειξε μια δυσάρεστη και δυσμενείς προοπτικές προοιωνίζουσα πραγματικότητα: η οικονομική πολιτική φαίνεται να εξαντλείται γύρω από τη «στρατηγική της δόσης» σε βάρος μιας στρατηγικής που αποβλέπει στην επίλυση ορισμένων από τα βραχυπρόθεσμα προβλήματα, αλλά και στη γενικότερη μεσοπρόθεσμη στρατηγική ανάπτυξης της χώρας, ανεξάρτητα δηλαδή από την εδώ παρουσία της τρόικας, σημειώνει το ΙΟΒΕ.

«Δεν ανήκει στο ΙΟΒΕ η αρμοδιότητα διατύπωσης κριτικής για τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουν τη διαπραγμάτευση οι εκπρόσωποι των δανειστών, ούτε για την εικόνα που εμφάνισε η δική μας πλευρά της διαπραγμάτευσης. Αυτό που μπορούμε και έχουμε υποχρέωση να επισημάνουμε, είναι οι συνέπειες αυτής της κατάστασης όπως καταγράφονται στις δικές μας, αναγνωρισμένης αξιοπιστίας, έρευνες επιχειρηματικής και καταναλωτικής εμπιστοσύνης».

* Το πλήρες κείμενο της έκθεσης του ΙΟΒΕ για την ελληνική οικονομία 

euro2day