Το Βερολίνο ανησυχεί για την... εικόνα του

Σε διαμάχη γύρω από τις ηγεμονικές φιλοδοξίες της Γερμανίας εξελίσσεται η κρίση στην Ευρωζώνη. Επισήμως, η Άγκελα Μέρκελ και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ως αφοσιωμένοι ευρωπαϊστές, αγωνίζονται για την διάσωση του κοινού νομίσματος και της συνοχής της ΟΝΕ. Στην πραγματικότητα όμως, όσο οι άλλες χώρες αλυσοδένονται με τα δεσμά του χρέους, τόσο εντείνονται τα αντιγερμανικά –ακόμη και τα αντιευρωπαϊκά– συναισθήματα.

Η γερμανική κυβέρνηση επιμένει ότι η πίεση που ασκεί στις υπερχρεωμένες χώρες είναι θεμιτή και ότι το μοντέλο που επιβάλλει θα οδηγήσει, τελικά στην αρμονία. Υποστηρίζει ακόμη ότι δεν ανησυχεί για τις αντιδράσεις των εταίρων της – ούτε καν για τις απευθείας συγκρίσεις της σημερινής ηγεσίας της Γερμανίας με το «ένδοξο» παρελθόν της χώρας. Κατά βάθος, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η R, η συζήτηση για το κατά πόσο η αντίληψη της γερμανικής ηγεσίας για την ευρωπαϊκή συνοχή μπορεί να προκαλέσει νέα δράματα με επίκεντρο το Βερολίνο, διεξάγεται ήδη στους κόλπους της Καγκελαρίας και του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος.

Οι σχολές είναι δύο. Για την ώρα, επικρατούν εκείνοι που (θέλουν να) πιστεύουν ότι η κυρία Μέρκελ είναι σε θέση να τεντώνει το σκοινί διατηρώντας τον απόλυτο έλεγχο ώστε να μην σπάσει στα χέρια της, έναντι εκείνων που εισηγούνται πολιτικές «φιλικότερες» προς τις χώρες με προβλήματα, δηλαδή προς σχεδόν όλες τις χώρες της Ευρωζώνης. Η δεύτερη σχολή επισημαίνει ότι το προφίλ της Γερμανίας υφίσταται δυσεπανόρθωτη φθορά, ενώ παγιώνεται η εικόνα της ψυχρής, ηγεμονικής δύναμης, η οποία επιβάλλει το μοντέλο της εκβιάζοντας μέχρι εξαθλίωσης τους αδύναμους εταίρους της.

Ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γκίντο Βεστερβέλε επισημαίνει εδώ και πολύ καιρό τον κίνδυνο κάποιες «άδικες και προσβλητικές φωνές» που συνοδεύουν τα πακέτα διάσωσης να πλήξουν τελικά την ίδια την Γερμανία. «Είμαστε όλοι στην ίδια βάρκα και μόνο από κοινού μπορούμε να ξεπεράσουμε την ευρωπαϊκή κρίση χρέους. Για αυτό και όσοι φέρουν ευθύνη οφείλουν να αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον με σεβασμό και με δίκαιο τρόπο και, ασφαλώς, να μην υποβοηθούν την αναβίωση προ πολλού ξεπερασμένων προκαταλήψεων», δήλωσε ο κ. Βεστερβέλε, ο οποίος λίγους μήνες νωρίτερα είχε προειδοποιήσει – ποιους, άραγε; - «να μην κραδαίνουν το τευτονικό ρόπαλο».

Στο γερμανικό υπουργείο Οικονομικών η συζήτηση είναι πολύ διαφορετική και λιγότερο... υπαρξιακή. Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θεωρεί ότι ο σωστός και γερμανικός δρόμος είναι ο μόνος ασφαλής για την έξοδο από την κρίση, ακόμη και όταν καλούνται πλέον να τον ακολουθήσουν όλο και περισσότερες χώρες. Οι δύο βασικοί εκφραστές της γερμανικής ευρωπαϊκής πολιτικής, Μέρκελ και Σόιμπλε, έχουν πάντως, όπως αναφέρουν γερμανικές κυβερνητικές πηγές, μοιράσει τους ρόλους. Η καγκελάριος μένει σε αυτή τη φάση ένα βήμα πιο πίσω από το πεδίο της μάχης, εκφράζει κατανόηση για τις αντιδράσεις των λαών και αποφεύγει τις προκλήσεις.

Ο υπουργός Οικονομικών ωστόσο αναλαμβάνει –κάποιοι λένε, ευχαρίστως– τον ρόλο του «κακού». Πρόσφατα υποστήριξε δημοσίως ότι, «όπως συμβαίνει και σε μια σχολική τάξη, όταν κάποιος έχει καλύτερες επιδόσεις, οι άλλοι τον ζηλεύουν», προκαλώντας ποικίλα σχόλια, ακόμη και στο εσωτερικό. Για εικόνα «μπαμπούλα» της Γερμανίας έκανε λόγο πρόσφατα το Spiegel και προειδοποιούσε για το κύμα «γερμανοφοβίας» που αναπτύσσεται στην Ευρώπη και δεν εξουδετερώνεται με την πλύση εγκεφάλου που υφίστανται σήμερα οι Γερμανοί από ταινίες, σίριαλ και ντοκιμαντέρ για τις μαύρες σελίδες της ιστορίας τους.

Η γερμανική κυβέρνηση, με την βοήθεια και της αντιπολίτευσης, πέτυχε να παρουσιάσει την Κύπρο ως «πλυντήριο της Μεσογείου», ή «χώρα-καζίνο», ενθαρρύνοντας την αυτάρεσκη ομφαλοσκόπηση των Γερμανών στο δικό τους «θαύμα». Η διαχείριση ωστόσο που ακολούθησε, η πίεση που ασκήθηκε σε μια μικρή χώρα -«με το πιστόλι στον κρόταφο», όπως είπε ο αυτόπτης μάρτυρας υπουργός Οικονομικών της Μάλτας- και κυρίως η επιστράτευση των μικροκαταθετών στο σχέδιο διάσωσης, κατάφεραν να κλονίσουν την εμπιστοσύνη ακόμη και των Γερμανών στην κραταιά οικονομία της χώρας τους. Παρά τις αλλεπάλληλες διαβεβαιώσεις για το αντίθετο, δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι πάνω από τους μισούς Γερμανούς ανησυχούν για την τύχη των καταθέσεών τους, αποδεικνύοντας ότι ένα «ηλίθιο πείραμα», όπως περιέγραψε την πρώτη απόφαση του Eurogroup ο «σοφός» Κλέμενς Φούεστ, σύμβουλος της γερμανικής κυβέρνησης, την περασμένη εβδομάδα στην Real News, μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη.

Στην μάχη μπαίνουν σταδιακά και οι άλλες χώρες της Ευρωζώνης, όχι μόνο οι «τεμπέληδες του Νότου». Από το Λουξεμβούργο, όπου ο τραπεζικός τομέας ξεπερνά κατά 25 φορές την συνολική οικονομία της χώρας, έρχονται απροσδόκητα σκληρές δηλώσεις εναντίον της Γερμανίας, στο πλέον επίσημο επίπεδο. Οι διαβεβαιώσεις του κ. Σόιμπλε ότι Λουξεμβούργο και Κύπρος δεν μπορούν να συγκριθούν και πάλι δεν βρίσκουν απήχηση. «Να μην μπαίνουν κάποιοι σε πειρασμό να επωφελούνται μονίμως από την κρίση», δήλωσε ο Λουξεμβούργιος υπουργός Εξωτερικών Γιαν Άσελμπορν, υποδεικνύοντας την ουσία, τελικά, της διαμάχης: η Γερμανία επωφελείται πολλαπλώς από την κρίση του ευρώ και έχει πολλούς λόγους να συνεχίσει – φτάνει να ξέρει πού να σταματήσει...

real