Γιατί οι Έλληνες είναι τόσο θυμωμένοι; Δεν είναι μόνο επειδή τα πράγματα πηγαίνουν άσχημα στην Ελλάδα. Είναι επειδή τα πράγματα πηγαίνουν άσχημα εξαιτίας όσων επιβλήθηκαν από ανθρώπους οι οποίοι δεν είναι Έλληνες.
Ωστόσο, η δυσφορία για τη «βέργα» που κρατούν οι ξένοι, δεν συνιστά αποκλειστικό γνώρισμα των Ελλήνων. Οι Ισπανοί, οι Πορτογαλοί, ακόμη και οι Βέλγοι είναι έξαλλοι με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους γραφειοκράτες της, οι οποίοι πιστεύεται ότι έχουν αναλάβει τη βρώμικη δουλειά των πλούσιων πιστωτριών χωρών, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Φινλανδία.
Εξέτασα τα συμπεράσματα των ερευνών των τελευταίων ετών του Ευρωβαρόμετρου και ανακάλυψα το κλειδί για την κατανόηση της τραγωδίας της σημερινής Ευρώπης. Σε δημοσκόπηση που διενεργήθηκε το φθινόπωρο του 2007, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση θεωρούνταν ακόμη ως μια ιστορία επιτυχίας. "Η υποστήριξη για τη συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο σε διάστημα άνω των δέκα ετών», ανέφερε η επίσημη έκθεση της Ε.Ε.
Σε ένα άλλο σημείο όμως η έκθεση περιείχε ένα προειδοποιητικό σημάδι. Έδειχνε ότι οι Ευρωπαίοι αισθάνονταν πολύ περισσότερο συνδεδεμένοι με τις δικές τους πόλεις, χωριά ή χώρες από ό, τι με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι Έλληνες, παρότι δήλωναν ευχαριστημένοι με την ένταξη της χώρας τους στην Ε.Ε., αρέσκονταν περισσότερο στο να είναι Έλληνες: το 76% είχαν δηλώσει ότι αισθάνονταν "πολύ δεμένοι" με την Ελλάδα και μόνο το 4% δήλωσαν ότι είναι δεμένοι με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι απαντήσεις των Γερμανών ήταν λιγότερο εθνικιστικές, ίσως όμως γιατί παραμένουν μπλεγμένοι στο πλέγμα της συλλογικής ενοχής για τη ναζιστική εποχή. Αλλά ακόμη κι έτσι, το 43% των Γερμανών δήλωσαν "πολύ δεμένοι" με τη Γερμανία, έναντι μόλις 12% που πρόβαλαν το δέσιμό τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Και ιδού το απόσπασμα που περιγράφει την πραγματικότητα, χρόνια πριν ξεσπάσει η κρίση:
«Η αδυναμία σύνδεσης με την Ε.Ε. που επισημαίνεται εδώ, μπορεί συνεπώς να εξηγηθεί από τη διαφορά μεταξύ του βαθμού σύνδεσης των Ευρωπαίων με τα έθνη τους και της σχέσης τους με την Ε.Ε.: οι δεσμοί που έχουν με τη χώρα τους είναι συναισθηματικοί, ενώ η σχέση τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφεται ως πολύ πιο λογική. "
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μια σημαία και έναν ύμνο (Την «Ωδή στη Χαρά» του Μπετόβεν). Αυτό που δεν έχει όμως και μπορεί να μην αποκτήσει ποτέ, είναι η ισχυρή, αταβιστική έλξη που ασκεί ένα έθνος στους πολίτες του. Αυτό είναι ένα ελάττωμα που θα γίνεται ολοένα πιο προφανές όσο οι πιέσεις προς την, φέρουσα την αισιόδοξη ονομασία, «ένωση», αυξηθούν.
Ο Coy είναι οικονομικός συντάκτης του Bloomberg Businessweek.
capital.gr
Ωστόσο, η δυσφορία για τη «βέργα» που κρατούν οι ξένοι, δεν συνιστά αποκλειστικό γνώρισμα των Ελλήνων. Οι Ισπανοί, οι Πορτογαλοί, ακόμη και οι Βέλγοι είναι έξαλλοι με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους γραφειοκράτες της, οι οποίοι πιστεύεται ότι έχουν αναλάβει τη βρώμικη δουλειά των πλούσιων πιστωτριών χωρών, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Φινλανδία.
Εξέτασα τα συμπεράσματα των ερευνών των τελευταίων ετών του Ευρωβαρόμετρου και ανακάλυψα το κλειδί για την κατανόηση της τραγωδίας της σημερινής Ευρώπης. Σε δημοσκόπηση που διενεργήθηκε το φθινόπωρο του 2007, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση θεωρούνταν ακόμη ως μια ιστορία επιτυχίας. "Η υποστήριξη για τη συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο σε διάστημα άνω των δέκα ετών», ανέφερε η επίσημη έκθεση της Ε.Ε.
Σε ένα άλλο σημείο όμως η έκθεση περιείχε ένα προειδοποιητικό σημάδι. Έδειχνε ότι οι Ευρωπαίοι αισθάνονταν πολύ περισσότερο συνδεδεμένοι με τις δικές τους πόλεις, χωριά ή χώρες από ό, τι με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι Έλληνες, παρότι δήλωναν ευχαριστημένοι με την ένταξη της χώρας τους στην Ε.Ε., αρέσκονταν περισσότερο στο να είναι Έλληνες: το 76% είχαν δηλώσει ότι αισθάνονταν "πολύ δεμένοι" με την Ελλάδα και μόνο το 4% δήλωσαν ότι είναι δεμένοι με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι απαντήσεις των Γερμανών ήταν λιγότερο εθνικιστικές, ίσως όμως γιατί παραμένουν μπλεγμένοι στο πλέγμα της συλλογικής ενοχής για τη ναζιστική εποχή. Αλλά ακόμη κι έτσι, το 43% των Γερμανών δήλωσαν "πολύ δεμένοι" με τη Γερμανία, έναντι μόλις 12% που πρόβαλαν το δέσιμό τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Και ιδού το απόσπασμα που περιγράφει την πραγματικότητα, χρόνια πριν ξεσπάσει η κρίση:
«Η αδυναμία σύνδεσης με την Ε.Ε. που επισημαίνεται εδώ, μπορεί συνεπώς να εξηγηθεί από τη διαφορά μεταξύ του βαθμού σύνδεσης των Ευρωπαίων με τα έθνη τους και της σχέσης τους με την Ε.Ε.: οι δεσμοί που έχουν με τη χώρα τους είναι συναισθηματικοί, ενώ η σχέση τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφεται ως πολύ πιο λογική. "
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μια σημαία και έναν ύμνο (Την «Ωδή στη Χαρά» του Μπετόβεν). Αυτό που δεν έχει όμως και μπορεί να μην αποκτήσει ποτέ, είναι η ισχυρή, αταβιστική έλξη που ασκεί ένα έθνος στους πολίτες του. Αυτό είναι ένα ελάττωμα που θα γίνεται ολοένα πιο προφανές όσο οι πιέσεις προς την, φέρουσα την αισιόδοξη ονομασία, «ένωση», αυξηθούν.
Ο Coy είναι οικονομικός συντάκτης του Bloomberg Businessweek.
capital.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου