Στο σφυρί ο όρκος του Κολοκοτρώνη και της Πελοποννησιακής Γερουσίας -Για τη σωτηρία της πατρίδας [εικόνες]

Στο «σφυρί» βγαίνει ο όρκος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη για τη σωτηρία της πατρίδας, σε δημοπρασία που θα γίνει στις 14 Μαρτίου.

Πρόκειται για το έγγραφο, με τις υπογραφές του Κολοκοτρώνη και των μελών της Πελοποννησιακής Γερουσίας, που αποτυπώνει τον όρκο τους, στις 16 Οκτωβρίου 1822, να ενεργήσουν από κοινού για τη σωτηρία της πατρίδας και να αφήσουν κατά μέρος τα προσωπικά συμφέροντά τους.

Διαβάστε το εκπληκτικό κείμενο που είχε συντάξει ο Γέρος του Μοριά και τα μέλη της Πελοποννησιακής Γερουσίας, και δείτε πόσο επικαιρο παραμένει έως σήμερα, αλλά και ταυτόχρονα πόσο μακρινό απο τα σημερινά ιδανικά των νεοελλήνων.

«Ἐπειδή ἀπό τήν προσήλωσίν μας εἰς τά ἰδιαίτερα συμφέροντα, καί ἀπό τά δεσποτικά μερικῶν φρονήματα, τά πράγματα τῆς Πατρίδος κατήντησαν εἰς ἐλεεινήν κατάστασιν, καί κατεξεσχίσθη ἡ Πατρίς εἰς τρόπον, ὁποῦ ἐκ τούτου προφανῶς ἐπαπειλεῖται ταχύς ὁ τέλειος ἀφανισμός τοῦ ἔθνους μας, ἄν δέν τόν προλάβωμεν.

Ἐπειδή ἡ ἀδυναμία καί ἀνικανότης μας εἰς τό νά κρατῶμεν ἕνα τοιοῦτον πόλεμον, μᾶς κάμνει νά ἐλπίζομεν ἔλεος, καί ὑπεράσπισιν ἀπό τήν εὐσπλαγχνίαν τῆς Εὐρώπης, τοῦ ὁποίου δέν θέλει ἀξιωθῶμεν, ἄν δέν φανῶμεν καθ’ ἡμᾶς αὐτούς ἄξιοι τούτου. Ἐπειδή ὁ ἐχθρός εἰς τόν ὁποῖον ἀνθιστάμεθα εἶναι δυνατός καί μέ πολλά καί δυνατά μέσα, καί ἡμεῖς νά ἐξισωθῶμεν μέ αὐτόν δέν ἠμποροῦμεν ἀλλέως, εἰ μή μέ τήν δύναμιν τῆς σφικτῆς ἑνώσεως καί ὁμονοίας μας καί τῆς ἀποφάσεώς μας.

Διά ταῦτα συνελθόντες ἡμεῖς οἱ συνιστῶντες τήν Γερουσίαν τῆς Πελοποννήσου, καί ὁ Ἀρχιστράτηγος αὐτῆς Θ. Κολοκοτρώνης, καί συσκεψάμενοι σπουδαίως, περί τοῦ πῶς εἶναι δυνατόν ν’ ἀπαντηθῇ ὁ κίνδυνος καί νά διορθωθοῦν τά πράγματα ἀφ’ ὅ,τι κατήντησαν, ἐκρίναμεν ἀναγκαιότατον ἕνα στενόν ἀδελφικόν ἔνορκον σύνδεσμον ὅλων τῶν ἐχόντων ἐπιῤῥοήν εἰς τήν Πατρίδα.

Καί λοιπόν ὅσοι εὑρέθημεν ἐπί τοῦ παρόντος ἀπεφασίσαμεν αὐτοπροαιρέτως καί Ὁρκιζόμεθα ἐπ’ ὀνόματι τῆς ἁγίας τριάδος τοῦ ἑνός ὑψίστου θεοῦ, καί τῆς φιλτάτης ἡμῶν Πατρίδος, καί εἰς τήν συνείδησιν καί τήν τιμήν μας. Αον.

Τό πρώτιστον ἀποτέλεσμα τοῦ Ὅρκου καί τοῦ ἀδελφικοῦ καί πατριωτικοῦ δεσμοῦ μας νά σταθῇ τό νά προσπαθήσωμεν νά ἐξομαλίσωμεν μέ τόν πλέον εὔλογον καί σύντομον τρόπον τάς διχονοίας καί τάς ἐσωτερικάς ταραχάς αἱ ὁποῖαι ἤδη κατασπαράσσουν τήν πατρίδα, καί διά τάς ὁποίας κινδυνεύει τό πᾶν τῆς Ἑλλάδος. Βον.

Νά συνενωθῶμεν ἥ τε Γερουσία καί ὁ Ἀρχιστράτηγος μετά τῶν ἐπιῤῥοήν ἐχόντων παρ’ αὐτόν στρατιωτικῶν, καί νά συνεργῶμεν ἀκαταπαύστως διά τό γενικόν συμφέρον, ὁδηγούμενοι ἀπό μόνα, τόν Πατριωτισμόν καί τήν Δικαιοσύνην, νά θυσιάσωμεν ὅλα τά μερικά μας συμφέροντα, καί νά μή φρονῶμεν ἄλλο, νά μήν πνέωμεν παρά τά δίκαια τῆς Πατρίδος, ἕκαστος εἰς τό ὁποῖον προσεκλήθη ὑπούργημα. [...] Εον.

Ἄν τις ἡμῶν μέχρι τέλους φανῇ ἐπίορκος ἤ ἀπατεών, ἤ ἐνάντιος εἴς τι τῶν ἀνωτέρω κοινωφελῶν, ἐνόρκων, καί ἀμοιβαίων ὑποσχέσεών μας, οἱ λοιποί θέλει τόν κατατρέχωμεν καί εἰς αὐτήν του τήν ζωήν.

Ταῦτα πάντα ὁρκιζόμεθα ἀπαραβιάστως, ἀπό μόνην τήν ἀγάπην τῆς πατρίδος κινούμενοι νά φυλάξωμεν ἀπαραβάτως, καί ποτέ νά μή φρονήσωμεν ἤ ἐνεργήσωμεν διαφορετικά, εἰ μή πρός τό συμφέρον τῆς Πατρίδος, ἴσως δυνηθῶμεν μέ τήν βοήθειαν τοῦ θεοῦ, καί τήν καλήν μας πολιτείαν, καί νά τήν σώσωμεν...».

Δημοσιεύθηκε ἀπό τόν Ι. Θ. Κολοκοτρώνη στά Ἑλληνικά ὑπομνήματα, ἤτοι ἐπιστολαί καί διάφορα ἔγγραφα ἀφορῶντα τήν ἑλληνικήν ἐπανάστασιν ἀπό 1821 μέχρι 1827, Ἀθήνα 1856, σ. 75-8.

Το έγγραφο του όρκου του Κολοκοτρώνη και μελών της Πελοποννησιακής Γερουσίας

Είναι ανάμεσα στα περίπου 530 530 σπάνια βιβλία, έγγραφα, χειρόγραφα, φωτογραφίες και χαρακτικά που περιλαμβάνονται στην επόμενη δημοπρασία του οίκου Βέργος.

Μεταξύ άλλων, στο «σφυρί» βγαίνουν:

- Μία χειρόγραφη καταγραφή της συμμετοχής των Ιωαννιτών στην εκστρατεία του Morosini με μοίρα οκτώ πλοίων υπό τον J. J. von Herberstein (1686-1687).

- Λεύκωμα με 26 πρωτότυπες φωτογραφίες του σημαντικότερου φωτογράφου των Α' Ολυμπιακών Αγώνων, Albert Meyer, ένα από τα 9 σωζόμενα λευκώματα που προσέφερε ως δώρο σε προσωπικότητες.
Ενα από τα λευκώματα του Albert Meyer

- Τόμος με 29 (από τις 67) χαλκογραφίες από το Civitatum aliquot insigniorum et locorum magis munitorum exacta delineatio του D. Bertelli (Βενετία 1574), στις οποίες έχει προστεθεί μία εξαιρετικά σπάνια απεικόνιση της Ναυμαχίας της Ναυπάκτου.
Σπάνια απεικόνιση της Ναυμαχίας της Ναυπάκτου

- Ένα αντίτυπο του «Aya Sofia, Constantinople» (Λονδίνο 1852), με 25 λιθογραφίες χαραγμένες σε σχέδια του αρχιτέκτονα G. Fossati, που οργάνωσε τις εργασίες αποκατάστασης του μνημείου των ετών 1847-1849.
Αντίτυπο του «Aya Sofia, Constantinople»

- Ο μεγάλος χάρτης της Ευρώπης που σχεδίασε ο Άνθιμος Γαζής (Βιέννη 1801), του οποίου δεν είναι γνωστό παρά μόνον ένα άλλο αντίτυπο.

Ο μεγάλος χάρτης της Ευρώπης του Ανθιμου Γαζή

Φωτογραφίες: Οίκος Βέργος